Գրքեր
21 Դեկտեմբեր, Եշ Սուրբ կույսեր Ինդոսի, Դոմնայի, Գղերիկոս քահանայի և նիկոմիդացիների եկեղեցում այրված երկու բյուր նահատակների հիշատակության օր

Ինդոս

Դիոկղետիանոսի արքունիքում, Նիկոմիդայում, մի ներքինի էր, որը Դոմնա քրմուհու հետ նախ քրիստոնյա դարձավ և միասին բանտարկվեցին, ապա Ինդոսի պարանոցից երկանաքար կապելով ծովը նետեցին, և այս կերպ մարտիրոսական պսակը ընդունեց 303 թ.-ին:

Հայերս նրա հիշատակը տոնում ենք Հիսնակի պահոց չորրորդ հինգշաբթի օրը:

 

Դոմնա

Նիկոմիդիացի կույս էր Դոմնան, որը կայսերական պատալում, Ինդոս ներքինու հսկողության տակ քրմուհի էր կարգված: «Պողոս Առաքյալի» թղթերը և «Գործք Առաքելոց»-ը ձեռք բերելով Դոմնան մեծ հետաքրքրությամբ կարդաց դրանք և երկուսով քրիստոնյա դարձան: Բանտ նետվեցին և ի վերջո երկուսն էլ նահատակվեցին այն օրերին, երբ Նիկոմիդայի մեջ քսան հազար մարդ նահատակվեց, այրվելով այն եկեղեցում, որտեղ հավաքվել էին աղոթքի համար 303 թ.-ին:

Հայերս նրա հիշատակը տոնում ենք Հիսնակի պահոց չորրորդ հինգշաբթի օրը:

 

Գղերիկոս Երեց

Հունարեն տարբերակով անվան ճիշտ ձևը Գղիկերիոս է: Այս, կամ վերոհիշյալ անունով որևէ սրբի չենք հանդիպել մեր Հայսմավուրքներում: Ըստ Լատինների Հայսմավուրքների ապրել է Դիոկղետիանոսի և Գաղերիոսի հալածանքների ժամանակներին: Վերջինս այդ օրերին Նիկոմեդայում էր: Գաղերիոսը մի օր իր զինվորներին եկեղեցու մուտքի մոտ թողնելով, մտնում է եկեղեցի և խոսքը ներկաներին ուղղելով, նախ մեղմ և համոզիչ խոսքով կոչ ուղղեց նրանց, որ թողնեն իրենց «սխալ կրոնը» և վերադառնան իրենց հայրերի աստվածներին: Վերադարձողներին խոստացավ պատիվ, հարստություն և դիրք: Ապա կայսրը խստությամբ եզրակացրեց. «Այլապես ամենախիստ պատիժների պիտի ենթարկվեք: Տեսնո՞ւմ եք այս շենքը,- ակնարկեց եկեղեցին,- որն այդքան ամուր եք կարծում. անհրաժեշտության դեպքում կայրեմ այն և ձեզ էլ հետը»:

Խոր լռություն տիրեց: Այդ ժամանակ եկեղեցու քահանան՝ Գղիկերիոսն առաջ գալով այսպես խոսեց. «Ո՛վ թագավոր, մենք քո խոստումների, կամ պարգևների կարիքը չունենք, իսկ սպառնալիքներդ մեզ չեն վախեցնի: Ինչպե՞ս կարող ես հրապուրել կամ վախեցնել այս մարդկանց, ովքեր աշխարհի բոլոր բարիքները անցողիկ են համարում և ոչ մի բան այնքան ցանկալի չեն համարում, որքան Քրիստոսի համար տառապելն ու մեռնելը: Իմացած եղիր, որ մեր Աստծո զորությունը առավել է քո աստվածներից… Եթե այսօր դու զինել ես այդ զինվորներին, մեր Թագավորն էլ մեզ է զինել, որոնցով մենք պիտի պայքարենք քո դեմ և հրաշալի հաղթանակ պիտի ունենանք: Քանզի մենք հակառակորդին պարտության ենք մատնում հարվածներ ընդունելով, և մեր Աստծո համար մահանալով հաղթանակ ենք ապահովում»:

Կայսրը չհամարձակվեց ի գործ դնել իր սպառնալիքը, այլ զինվորների հետ զայրույթով հեռացավ: Հավատացյալները շարունակեցին Աստվածային պաշտամունքը: Սակայն քիչ անց Գղիկերիոսը ձերբակալվեց և կայսեր մոտ տարվեց, որին նախ արջառաջլերով խիստ ձաղկեցին. մինչև որ նրա մաշկն ամբողջությամբ քերվեց: Երբ տակավին իր հավատքին ամուր կառչած մնաց, ողջ-ողջ այրվելով մարտիրոսության փառապսակը շահեց 303 թ.-ին:

Հայերս նրա հիշատակը տոնում ենք Հիսնակի պահոց չորրորդ հինգշաբթի օրը:

 

Երկու Բյուրք (Նիկոմիդիայի քսան հազար նահատակներ)

Դիոկղետիանոսի հալածանքների օրերին, երբ Քրիստոսի Ս. Ծննդյան օրը Նիկոմիդիայի ժողովուրդը պաշտամունքի համար հավաքվել էր իրենց եկեղեցում, կայսրը մի կուռք դնել տվեց եկեղեցու դռան մոտ և հրամայեց, որ յուրաքանչյուր դուրս եկող երկրպագի կուռքին: Չերկրպագողները մահվամբ պիտի պատժվեին: Ոչ ոք չհնազանդվեց այս հրամանին: Այդ ժամանակ կայսրը հրամայեց հրդեհել եկեղեցին, որում այրվեց ներկա եղող ողջ բազմությունը, որոնք մեր եկեղեցու տոնացույցն են անցել «Երկու Բյուրք», այսինքն «քսան հազար» անունով:

Հայերս նրանց հիշատակը տոնում ենք Հիսնակի պահոց չորրորդ հինգշաբթի օրը:

 

«Համաքրիստոնեական Սուրբեր», Շնորհք աչք. Գալուստյան, Շնորհք արքեպսԳալուստյան, «ԳԱՆՁԱՍԱՐ» մատենաշարԵրևան 1997 

Արևելահայերենի փոխադրեց՝ Վաչագան սրկԴոխոլյանը

 

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․