Գրքեր
29 Օգոստոս, Շբ Սուրբ Թովմաս, Հակոբոս և Շմավոն առաքյալների հիշատակության օր

Սուրբ Թովմաս առաքյալ

Նա ծանոթ է իր թերահավատությամբ: Երբ իր մյուս առաքյալ ընկերներն ասացին, որ տեսել են հարություն առած Տիրոջը, Թովմասը պնդեց, որ մինչև իր աչքերով չտեսնի Նրան և իր ձեռքը չմտցնի Նրա խոցված կողի մեջ, չի հավատա: Արդարև հաջորդ շաբաթ, երբ առաքյալները կրկին հավաքվել էին վերնատան մեջ, Հիսուսը երևաց բոլորին և խոսքը ուղղելով Թովմասին՝ ասաց. «Բեր մատներդ և դիր այստեղ: Ձեռքդ բեր և մտցրու կողիս մեջ, և անհավատ մի եղիր, այլ հավատացյալ»: Այդ պահին Թովմասը ծունկի գալով գոչեց. «Թագավոր իմ և Աստված իմ»: Հիսուսը եզրափակեց ասելով. «Դու տեսար և հավատացիր, երանի նրանց, որոնք չտեսած պիտի հավատան» (Հովհ 20:24-29): Սակայն, հակառակ իր այս թվացյալ թերահավատության, որը ավելի իրապաշտություն է, քան թերահավատություն, մի  առաքինի և քաջ առաքյալ է Թովմասը:

Երբ Հիսուսի բարեկամ Ղազարոսը մահացավ, Հիսուսը Անդրհորդանանում էր: Երբ իմացավ նրա մահվան լուրը, Հիսուսը որոշեց գնալ և հարություն տալ նրան: Սակայն առաքյալները վարանեցին, քանի որ մի քանի օր առաջ հրեաները քիչ էր մնացել Երուսաղեմում քարկոծեն նրան:

Այդ ժամանակ Թովմասն, առաջ գալով, ասաց. «Եկեք մենք էլ Վարդապետի հետ գնանք և եթե պետք լինի մահանալ, Նրա հետ մահանանք» (Հովհ. 11:16):

Հատկապես Հովհաննու Ավետարանից Թովմասը հայտնի է որպես «երկվորյակ»: Եվ ավանդությունը իրեն որպես եկվորյակ եղբայր համարում է Թադեոս Առաքյալին, կամ մեկ այլ աշակերտի:

Վերջին ընթրիքի ժամանակ Հիսուսին հարցերով ընդհատողներից մեկն էլ նա էր: Երբ Հիսուսը ասում է. «Թե ուր եմ գնում գիտեք և ճանապարհն էլ գիտեք», այս չի բավարարում Թովմասին, որը ասում է.

- Տե՛ր, չգիտենք, թե ուր Ես գնում, ինչպե՞ս պիտի իմանանք ճանապարհը:

Հիսուսը, որպես այս հարցի պատասխան, Իր նշանավոր խոսքերից մեկն ասաց.

- Ես եմ ճանապարհը, ճշմարտությունը և Կյանքը… (Հովհ. 14:4-6):

Ավանդությունը Թովմասին ուղարկում է այն ժամանակ հայտնի աշխարհի ամենահեռավոր անկյունները՝ Պարթևստան և մինչև Հնդկաստան, որտեղ առաքելական շրջանից ի վեր, քրիստոնեական փոքր եկեղեցի է կազմվել և որոնք հավատացած են, որ իրենց նախահայրերը Թովմաս առաքյալի քարոզչությամբ են դարձի եկել, որի համար էլ իրենք իրենց կոչում են «Ս. Թովմասի քրիստոնյաները»: Առաքյալի գերեզմանն էլ մինչև օրս պահպանվում է այնտեղ, Մադրաս քաղաքի մոտ: Նահատակվել է նետահարությամբ: Թովմասին տոնում ենք Հակոբոս Ալփյանի և Շմավոն Նախանձահույզ առաքյալների հետ, Վերափոխման երրորդ կիրակիին նախորդող շաբաթ օրը:

 

Հակոբոս և Շմավոն առաքյալներ

Հակոբոսը ծանոթ է, որպես Հակոբոս Ալփյան, որով էլ տարբերվում է Հակոբոս Զեբեդյանից: Այս Հակոբոսից տարբերվելու համար երբեմն Ալփյանը նաև կոչվում է «Կրտսեր Հակոբոս»: Լատին եկեղեցին նրան նույնացնում է Հակոբոս Տեառնեղբայր առաքյալի հետ, ինչին համաձայն չեն արևելյան եկեղեցիները և նրանց թվում նաև մենք: Համարվում է, որ Հակոբոսը ավետարանել է Պաղեստինի հարավային ծովեզերքներում և Եգիպտոսում, որտեղ էլ նահատակված է համարվում:

Շմավոնը, կամ հունարեն ձևով Սիմոնը, Ավետարաններում հայտնի է «Կանանացի» ածականով, որը «նախանձահույզ» է նշանակում: Այս անունով աղանդ, կամ կուսակցություն կար հրեաների մեջ, որոնք միջոցների մեջ առանց խտրականություն դնելու, աշխատում էին իրենց վրայից դեն նետել օտար լուծը և ուրացողներին, կամ օտարամոլ հրեաներին իրենց միջից վերացնել: Նահատակված է համարվում Պարսկաստանում: Տոնվում է Թովմաս առաքյալի հետ միասին:

 

«Աստվածաշնչական Սուրբեր», Շնորհք արքեպսԳալուստյան, «ԳԱՆՁԱՍԱՐ» մատենաշարԵրևան1997 

Արևելահայերենի փոխադրեց՝ Վաչագան սրկԴոխոլյանը

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․