Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Անընչության մասին
Հայր Աղաթոնի մասին ասում էին, թե բազում օրեր իր աշակերտների հետ սենյակ էր շինում: Երբ ավարտեց տունը և կամենում էր բնակվել այնտեղ, այդ օրը տեսիլք  տեսավ, որ իր գործը բարի չէ, և աշակերտներին ասաց. «Եկե՛ք գնանք այստեղից»: Իսկ նրանք սաստիկ տրտմեցին և իրենց մեջ ասացին. «Եթե կամենում էր այստեղից գնալ, մենք ինչո՞ւ զուր աշխատեցինք և շինեցինք դա: Հիմա ոմանք կծաղրեն  մեզ  և  կասեն.  «Դարձյալ  գնացին  այդ  թափառաշրջիկները»:  .....
Լսո՞ւմ ես ինձ
Մի մարդ ուզում էր օգնել իր կնոջը, որովհետև կասկածում էր, որ նա լսողության խնդիրներ ունի: Մի երեկո, երբ կինը մեջքով էր կանգնած դեպի իրեն, ամուսինը կանգնեց սենյակի հակառակ ծայրում և շշնջաց. - Դու ինձ լսո՞ւմ ես: Պատասխան չհնչեց: Տղամարդն ավելի մոտ եկավ ու կրկնեց. - Դու ինձ լսո՞ւմ ես: Արդյունքը նույնն էր: Նա ավելի մոտ գնաց և հարցրեց. - Լսո՞ւմ ես ինձ: Այդպես էլ պատասխան չլսելով, ի վերջո, իր հարցը կրկնեց անմիջապես կնոջ թիկունքի ետևում: Կինը .....
Պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Ոմն ծեր խնդրում էր Աստծուց, որ ինքը հասնի Իսահակի չափին, և լսեց. «Չես կարող հասնել. լո՛ւռ կաց»: Իսկ հետո ասաց. «Հասցրո՛ւ ինձ Հոբի չափին, և պատրաստ եմ կռվել դևերի դեմ», բայց չասաց՝ «Քո զորությամբ, Տե՛ր»: Եվ Տիրոջ հրեշտակն ասաց. «Սպասի՛ր մի փոքր»: Եվ ահա եկավ մի զինվոր` իր հետ բերելով երկու հարյուր լիտր ոսկի, մի տղայի և աղջկա, և ասաց. «Ողորմի՛ր ինձ և պահի՛ր սրանց, որովհետև թագավորը ուզում է սպանել ինձ. ես գնամ թաքնվեմ և դարձյալ .....
Իմաստությունն ու սրբությունը
Իմաստունն ու ծերը հանդիպեցին: - Քեզ համար ի՞նչն է կարևոր, հա՛յր,- հարցրեց իմաստունը: - Սրբությունը՝ Աստծո և մարդկանց առաջ մաքուր լինելը: - Է՜հ, հա՛յր, իմաստությունն ավելի կարևոր է: - Եվ ո՞րն է իմաստությունը,- հարցրեց ծերը: - Չարը բարուց տարբերելու ունակությունն է,- պատասխանեց իմաստունը: - Իսկ սրբությունը բարին գործելու և չարից զերծ մնալու ունակությունն է: Արդ, իմաստությունն արդյո՞ք դեպի սրբություն տանող աստիճան չէ:   Ռուսերենից .....
Հայրերի կենցաղավարության մասին
Վանահայր աբբա Գերոնդիոսը մեր սուրբ հորը՝ Եվթիմիոսին և Սոփրոնիոս Իմաստասերին պատմեց և ասաց. «Մեռյալ ծովի այն կողմում երեք հովիվներ էինք. երբ դուրս գալով շրջում էինք լեռներում, մեզնից ներքև ուրիշ հովիվներ ևս շրջում  էին ծովի ափին: Եվ մի օր նրանց պատահեցին հագարացիները, որոնք նույնպես այդ վայրերն էին գալիս: Երբ անցնում էին մեր կողքով, հագարացիներից մեկը դարձավ և կտրեց մի անապատականի գլուխը: Մենք լաց եղանք անապատականի համար, և ահա մի թռչուն .....
Ընտրությունը
Կար-չկար մի գետ: Լեռներից իջավ, անտառի մեջ քչքչաց, մարգագետնով սահուն անցավ ու հասավ անապատին: Այստեղ մտածմունքի մեջ ընկավ, թե ինչպես անցնի շիկացած անապատի միջով: Եվ որոշեց արևին հարցնել. - Դու վերևից լույս ես տալիս և ամեն ինչ տեսնում ես: Կկարողանա՞մ արդյոք անապատը հաղթահարել: - Չես կարող: Կչորանաս: Իմ ճառագայթներն այնտեղ այրում են անխնա: Անապատը մահ է գետի համար: Այդժամ որոշեց գետը քամուն հարցնել. - Դու արագընթաց ես, սուրում ես, ուր կամենաս: .....
Հոգետես և սքանչելագործ հայրերի մասին
Անտիոքի պատրիարք՝ երանելի Եփրեմի մասին հայրերից մեկը պատմում էր, թե խիստ նախանձախնդիր էր ուղղափառ հավատի պահպանման հարցում: Նա մի օր լսեց Հերապոլսի կողմերից ոմն սյունակյացի մասին, թե Սևերիոսի աղանդից է և հաղորդակից է նրան: Եվ գնալով նրա մոտ` ուզեց համոզել նրան և վարդապետությամբ աղաչեց սյունակյացին կանգնել առաքելական աթոռի առաջ և երկրպագությամբ հաղորդվել կաթողիկե եկեղեցում: Եվ սյունակյացն ասաց. «Ես ձեզ հետ չեմ հաղորդվի»: Եվ սուրբ .....
Առաջին հանդիպածը
Մի անգամ մի երիտասարդ ամուսնական զույգ հազար ռուբլի բերեց իր խոստովանահորը: Այն ժամանակ դա մեծ գումար էր: Խոստովանահայրը չընդունեց այդ գումարը, այլ իր օրհնությունը տվեց, որպեսզի տան ճանապարհին առաջին հանդիպած մարդուն: Այդ հանդիպածը պարզվեց… սարսափելի հարբած մի տղամարդ էր: Երիտասարդ կինը շփոթված հարցրեց ամուսնուն. «Բա ի՞նչ անենք հիմա»: Ամուսինն անվրդով պատասխանեց. «Ինչպես հայրն ասաց, այդպես էլ կանենք»: Հենց նրանք գումարն .....
Աստծուն և ընկերոջը սիրելու մասին
Մի եղբայր մեղքի մեջ ընկավ և պատմելով ոմն ծերի՝ ասաց. «Մեղանչեցի և չեմ կարող ապաշխարել, վերադառնա՞մ կրկին աշխարհ»: Եվ ծերն աղաչեց և ասաց. «Միայն թե դու մնա կարգիդ մեջ, ես կապաշխարեմ քեզ հետ»: Եվ ինքը վերցրեց եղբոր մեղքը և ապաշխարեց եղբոր համար, և տասն օր հետո Աստված թողություն տվեց եղբորը` ծերի տքնության և սիրո համար:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Լռության արդյունքը
Մի մարդ գնաց անապատական ճգնավորի մոտ և հարցրեց. - Լռության մեջ անցկացվող կյանքը քեզ ի՞նչ է սովորեցնում: Ջրհորից ջուր հանող մենակյացն իր հյուրին պատասխանեց. - Այս ջրհորի հատակին նայիր: Ի՞նչ ես տեսնում: Տղամարդը նայեց ջրհորի մեջ ու ասաց. - Ոչինչ էլ չեմ տեսնում: Ճգնավորը որոշ ժամանակ անշարժ կանգնած մնաց, այնուհետև կրկին իր հյուրին դիմեց. - Իսկ ա՞յժմ: Այժմ ի՞նչ ես տեսնում: Տղամարդը նայեց և ասաց. - Այժմ ինձ եմ տեսնում, իմ արտացոլանքը .....
Անհիշաչարության մասին
Ոմն եղբայր բանալու կրկնակը պատրաստեց և բացում էր ծերի դուռն ու գողանում էր նրա դրամները: Իսկ ծերն այսպիսի թուղթ գրեց. «Տե՛ր իմ և եղբա՛յր, ով էլ որ լինես, բարի՛ եղիր և տա՛ր դրամի կեսը, իսկ կեսը ինձ թող՝ ծախսերի համար»: Եվ փողը երկու մասի բաժանեց ու գրությունը դրեց վրան: Գողացողը, իր սովորության համաձայն, գալով և տեսնելով թուղթը` կարդաց, պատռելով դեն նետեց և ողջ դրամը տարավ: Եվ երկու տարի անց այդ եղբայրը մեռնում էր, սակայն բազում օրեր հոգին .....
Ընթացքը
Մոլի ծխող արվեստագետը գնում է եկեղեցի, կանգնում խորանի առջև և ասում. - Խոստանում եմ` այլևս չեմ ծխի, հատկապես բժիշկը նշեց, որ ծխելու պատճառով առողջությունս վատ վիճակում է հայտնվել: Բայց այդպես էլ չի ստացվում խոստումը պահել. կարճ ժամանակ անց նորից է շարունակում ծխել և նեղսրտած գալիս է վանք, հանդիպում ծեր վանականին և ասում. - Ինչքան փորձեցի պահել խոստումս, չստացվեց, նույնիսկ սկսեցի ավելի շատ ծխել: Վանականը պատասխանում է. - Քո խնդիրը նրանում .....
Խոնարհության մասին
Աբբա Ղոնգինոսին հարցրին. «Ո՞րն է առաքինություներից մեծը, հա՛յր»: Եվ ծերն ասաց. «Կարծում եմ` ինչպես ամբարտավանությունը վատթարագույնն է բոլոր ախտերից, որ նույնիսկ ոմանց երկնքից վայր գցեց, այնպես էլ խոնարհությունը նույնիսկ անդունդներից կարող է մարդուն բարձրացնել երկինք, եթե նույնիսկ նա դև լինի մեղավոր, որովհետև Տերն էլ ամենից առաջ երանի է տալիս հոգով աղքատներին»: Ծերը դարձյալ ասաց. «Ինչպես մեռելը չի ուտում, այնպես էլ խոնարհը .....
Ինչո՞ւ
Մի քրիստոնյա հայտնվում է հանդերձյալ աշխարհում, տեսնում, որ Աստծո հրեշտակն է մոտենում և պարծենալով սկսում թվարկել, թե ինչքան շատ բարի, հոգևոր գործեր է իրագործել իր կյանքում: Հրեշտակը նրան ասում է. - Աստված ինձ չի ուղարկել, որ հարցնեմ` ինչ ես արել, այլ` ինչո՞ւ ես այդ ամենն արել... և ինչո՞ւ չես արել այն, ինչ կարող էիր անել և չես արել... Քրիստոնյան մտորում է և լռում...   Հովհաննես Մանուկյան .....
Օտարասեր և ողորմած լինելու մասին
Երանելի Եպիփանն ասաց. «Աստված դյուրությամբ է առողջություն վաճառում նրանց, ովքեր կամենում են գնել այն փոքր­ինչ հացով, մի բաժակ սառը ջրով կամ սակավ փողով: Եվ մարդուն ծածուկ չի հատուցում փողը, այլ ծածուկ առնելով սակավ փողը` փոխարենը անպատում բարիքներ է հատուցում հրեշտակների, հրեշտակապետների և արդարների հոգիների առաջ»: Արդ, ո՞վ կպատմի Տիրոջ զորությունը և լսելի կդարձնի նրա գովաբանությունը:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․