Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Ջանքը
Արքայազնը թագավորից պահանջում է իրեն նշանակել զորքի հրամանատար: Թագավորը մերժում է: Արքայազնը պնդում է իր պահանջը` ասելով. - Հասարակ զինվորներին հրամանատար ես նշանանակել, իսկ ինձ հեռու ես պահում ճակատամարտից, որպեսզի հաղթության դափնիներն ինձ չհասնեն: Թագավորը պատասխանում է. - Դեռ պատրաստ չես մարտի մեջ մտնելու համար, կձախողվես: Արքայազնը նորից է պնդում, որ իրեն հրամանատար նշանակեն: Թագավորն ասում է. - Միայն մի պայմանով՝ եթե բարձրանաս .....
Մտքի արթնության մասին
Ոմն եղբայր հարցրեց հայր Ամոնին և ասաց. «Ինձ կյանքի խո՛սք ասա, հա՛յր»: Հայր Ամոնն ասաց. «Գնա՛ և քո խորհուրդները դարձրո՛ւ բանտարկված՝ չարագործների պես, որոնք մարդկանց հարցնում են, թե ե՞րբ կգա կամ ո՞ւր է դատավորը, իսկ սպասման երկյուղից դողում են ու զարհուրում: Այդպես պետք է կրոնավորը սպասի ու հանդիմանի իր հոգին և ասի. «Վա՜յ ինձ, ինչպե՞ս եմ կանգնելու Քրիստոսի ատյանի առաջ և ի՞նչ պատասխան եմ տալու»: Այսպե՛ս խորհիր հանապազ և կկարողանաս .....
Անքնություն
Անքնությամբ տառապող մի երիտասարդ գալիս է ծեր վանականի մոտ և ասում. - Բժիշկների մոտ գնացի, բայց չկարողացան ինձ օգնել: Նյարդային համակարգս խախտվում է, բայց չեմ հասկանում, թե ինչ է ինձ հետ կատարվում: Ծեր վանականը նկատում է նրա թանկարժեք հեռախոսը և ասում. - Հեռախոսդ նվիրիր որևէ մեկին: Երիտասարդը խոժոռվում է և նյարդայնացած պատասխանում. - Ի՞նչ նվիրելու մասին է խոսքը, երբ մտածում եմ ավելի շատ գումար աշխատել և ավելի թանկարժեք հեռախոս գնել: Վանականը .....
Աստծուն և ընկերոջը սիրելու մասին
Ոմն ծերի մասին ասում էին, թե հիվանդացավ և կամենում էր փոքր­ինչ թարմ հաց ճաշակել: Ճգնավոր եղբայրներից մեկը լսելով այդ՝ վերցրեց իր մաղախը, դրեց չոր հացը, գնաց Եգիպտոս և փոխելով հացը` բերեց ծերին: Տեսնելով այն դեռ տաք` զարմացան, իսկ ծերը չէր ուզում ճաշակել` ասելով. «Դա եղբոր արյունն է»: Եվ ծերերն աղաչեցին նրան՝ ասելով. «Ի սեր Աստծո՝ կե՛ր այդ հացը, որ իզուր չլինի եղբոր զոհողությունը»: Եվ այդ թախանձանքներին տեղի տալով` ճաշակեց:   «Սուրբ .....
Այնտեղ ես, որտեղ անհրաժեշտ է
Բնակավայրերից հեռու, գարնանային կանաչ բնության գրկում մի հովիվ գառներին է արածեցնում: Նստում է մի բլրի վրա, ձեռնափայտը դնում մի կողմ, նայում երկնքին և ասում. - Տե՛ր Աստված, ես այս գործը շատ եմ սիրում, բայց երազում եմ թագավոր դառնալ ու այս երկիրը ըստ Քո կամքի կառավարել, թեև շարունակաբար հովվի այս աշխատանքից ավելի լավը չեմ կարողանում գտնել ու մեծ գործեր իրագործել: Տարիներ են անցնում: Թագավորը, ամրոցի մատուռում ծնկի եկած, լարված աղոթում է: .....
Անհիշաչարության մասին
Ոմն ծերի մասին ասում էին, թե որչափ մեկը անարգում և արհամարհում էր նրան, այնքան նա ավելի շատ էր գնում նրա մոտ և ասում էր. «Սրանք են առաքինությունների պատճառները, իսկ մեզ երանի տվողները խաբում են մեզ և խռովքի են մատնում մեր հոգիները, քանզի գրված է. «Ովքեր երանի են տալիս, խաբում են ձեզ»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Ինչպես է օգնում Ավետարան կարդալը
Իննսունականների սկիզբն էր: Մի կնոջ ամուսնուն վիրահատեցին, սակայն բժիշկները ոչ մի հույս չտվեցին, որ կենդանի կմնա: «Ինձ այդպես էլ ասացին. «Մեկ տոկոսի հավանականություն կա ընդամենը»: Այն ժամանակ ես հավատից շատ հեռու էի, բայց ամուսնուս սիրում էի և չէի ցանկանում, որ մահանա: Միայն թե ի՞նչ կարող էի անել՝ վազվզել հիվանդանոցի միջանցքներում ու արցունք թափե՞լ: Այդ ժամանակ ինձ խորհուրդ տվեցին մի ծեր քահանայի դիմել, ով ծառայում էր հիվանդանոցի .....
Խոնարհության մասին
Ոմն եղբայր Սկյութիայից եկավ Թեբայիդ և մտնելով մի հասարակաց վանք` մնաց այնտեղ: Բոլորն այնտեղ սուրբ այրեր էին և կոչվում էին տաբենիսացիներ: Երբ որոշ ժամանակ մնաց այնտեղ, վանահորն ասաց. «Աբբա՛, աղո՛թք արա ինձ վրա և արձակի՛ր, քանզի չեմ կարողանում բնակվել այստեղ»: «Ինչո՞ւ, որդյա՛կ»,– հարցրեց նրան վանահայրը: Եղբայրը նրան ասաց. «Աբբա՛, այստեղ ոչ տառապանք կա, ոչ էլ վարձատրություն, քանզի բոլոր հայրերը ճգնողներ են, իսկ ես մեղավոր մարդ .....
Չոր ծառը
Մի անգամ խստաշունչ ձմռանը մեր վառելափայտը վերջացավ: Հայրս գյուղի ծայրամասում մի չոր ծառ գտավ ու կտրեց այն: Գարնանը տեսավ, որ իր կտրած ծառի կոճղից շիվեր են դուրս գալիս: - Ես վստահ էի,- ասաց հայրս,- որ ծառը չոր է: Այն ժամանակ այնքան ցուրտ էր, որ դրա ճյուղերը ճայթում, կոտրվում էին ցրտից ու գետնին թափվում, ասես դրա արմատներում նույնիսկ մի կաթիլ կյանք չէր մնացել: Այժմ տեսնում եմ, որ կյանքը դեռևս նշողվում էր այդ բնի մեջ: Եվ շրջվելով դեպի ինձ՝ ասաց. - .....
Օտարասեր և ողորմած լինելու մասին
Մի անգամ Սկիտեի երեցներին ողջ շաբաթը պատվիրվեց պահեցողություն անել: Եղբայրներից ոմանք Եգիպտոսից եկան հայր Մովսեսի մոտ, և նա նրանց համար փոքր­ինչ ուտելիք եփեց: Երբ նրան մոտիկ ապրողները տեսան ծուխը, պատմեցին երեցներին և ասացին. «Հայր Մովսեսը խախտեց ձեր հրամանը և իր համար կերակուր եփեց»: Իսկ նրանք ասացին. «Երբ եկեղեցի գա, մենք նրան կասենք»: Երբ եկավ շաբաթը, երեցները տեսան ծերի մեծ քաղաքավարությունը, քանզի լսել էին նրա հյուրընկալության .....
Սիրո պտուղները
Իմ ու հարևանիս միջև թշնամանք առաջացավ փշի պես՝ չէինք կարողանում միմյանց աչքերին նայել: Ձմեռային մի երեկո փոքր որդիս բարձրաձայն Նոր Կտակարանն էր կարդում ինձ համար և երբ կարդաց Փրկչի այն խոսքերը, թե՝ բարություն արեք ձեզ ատողներին (Մտթ. 5:44), բղավեցի. «Բավակա՛ն է»: Ողջ գիշեր չկարողացա քնել, անդադար մտածում էի, թե ինչպես կատարեմ Աստծո այդ պատվիրանը: Եվ մի անգամ հարևան տնից եկող բարձր լացի ձայն լսեցի: Հարցուփորձ անելով իմացա, որ հարկադիր կատարողները .....
Աստվածային և ուղիղ դատաստանի մասին
Հայր Սերինոս Դիողկացին իր աշակերտ Իսահակի հետ գնաց հայր Պիմենի մոտ և ասաց նրան. «Հա՛յր, ի՞նչ անեմ այս Իսահակին, որպեսզի սիրահոժարությամբ լսի ինձանից խոսքը»: Հայր Պիմենն ասաց նրան. «Եթե այդ ես ուզում, ավելի շատ գո՛րծ ցույց տուր նրան. գուցե միայն խոսքիդ նայելով` ունայնանա, բայց եթե գործով ուսուցանես նրան, այն կմնա նրա հետ»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Հագարացի կնոջ բժշկումը
Մի հագարացու կին տառապում էր կրծքավանդակի սարսափելի ցավերից և բժիշկների առաջարկած միջոցները ոչ մի օգուտ չէին տալիս: Եվ ամուսինը նրան խղճալով՝ նստեցրեց ձիու վրա ու տարավ կանանց քրիստոնեական մենաստան, որը հայտնի էր այնտեղի օրհնված ջրի հրաշալի բուժիչ հատկություններով: Այն օրը հորդառատ անձրև էր եկել և ողողել-տարել էր ճանապարհը, ուստի, նրանք միայն գիշերը հասան մենաստան, երբ միանձնուհիներն արդեն պատրաստվում էին քնելու: Պահակը դարպասը չբացեց .....
Դատելու մասին
Ոմն եղբայր սատանայի ազդեցությամբ ընկավ շնության մեջ: Հայրերից մեկն ասաց. «Ո՜հ, ի՜նչ չարիք գործեց»: Որոշ ժամանակ անց ննջեց այն եղբայրը, որ մեղանչել էր, և Տիրոջ հրեշտակը տարավ նրան ծերի մոտ և ասաց. «Ահա, ում որ դատեցիր, ննջեց, և Աստված ասում է. «Ո՞ւր կհրամայես տանել սրան` Արքայությո՞ւն, թե՞ գեհեն, որովհետև դու Ինձ իշխանությունից զրկեցիր և ժամանակից առաջ դատեցիր  սրան»:  Եվ ծերը մինչև մահվան օրը զղջման արտասուքներ էր թափում .....
Ո՞ւմ է ավելի հեշտ վռնդել
Մի կին գանգատվում է. - Տե՛ր հայր, չար մտքեր են հայտնվում գլխումս, իսկ ինչպես դրանց հաղթել՝ չգիտեմ: Քահանան ժպտում է. - Եթե երկու հոգի գան Ձեզ մոտ՝ մեկը բարի, մյուսը չար, ո՞ւմ ավելի հեշտ կլինի վռնդել: - Բարի մարդուն,- պատասխանում է կինը: - Հենց այդպես էլ բարի մտքերին ենք հեշտությամբ վախեցնում, իսկ չարից պրծում չկա: Ուստի խնդրում ենք. «Տե՛ր, օգնիր»: Եվ տե՛ս, որ հեռանում են…   Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․