Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Ոմն իմաստասեր մեռնելիս իր որդուն ավանդեց իր ընկերոջը: Այս որդին, նրա տանը մեծանալով, մեղանչեց նրա կնոջ հետ, իսկ նա դուրս արեց նրան իր տանից, իսկ տղան աղաչեց, որ իրեն ապաշխարություն տա և տուն թողնի: Իմաստասերն ասաց. «Երեք տարի մերկ կնստես ջրի մեջ, ևս երեք տարի վարձ կտաս մարդկանց, որ քեզ անարգեն»: Եվ նա արեց այդպես և գնաց Աթենք: Այնտեղ իմաստասերների դռան մոտ նստած էր մեկը, որ բոլորին անարգում էր, ովքեր մտնում էին այնտեղ: Սա անարգեց և այս երիտասարդին, .....
Երբ կորցնում ես
Մի մտավորական շվարած և տխուր քայլում է ճանապարհով: Մի ազնվական հեծյալ մոտենում է և հարցնում. - Ի՞նչ է պատահել: Մտավորականը պատասխանում է. - Դրամապանակս կորցրեցի, որի մեջ 40 ոսկեդրամ կար: Գնում եմ մասնակցելու կոմսի դղյակում կազմակերպվող մեծ տոնին, սակայն մասնակցության համար անհրաժեշտ է 40 ոսկեդրամ՝ իբրև մուտքավճար, որպեսզի դղյակի դարպասներից ներս անցնեմ և այդ տոնին մասնակից լինեմ: Հեծյալը հարցնում է. - Վստահո՞ւմ ես Աստծուն: Եթե վստահում .....
Մտքի արթնության մասին
Հայրերից մեկը ճգնում էր Ռայիթում, այն տեղում, որ կոչվում է Քաղկաս: Եկավ նրա մոտ ծերերից մեկը և ասաց նրան. «Աբբա՛, երբ մի եղբոր որևէ գործով տեղ եմ ուղարկում, տրտմում եմ ու մտահոգվում»: Աբբան նրան ասաց. «Երբ ես ինձ սպասարկող եղբորը ուղարկում եմ ինձ անհրաժեշտ բաների համար, նստում եմ դռան մոտ, իսկ երբ խորհուրդներս հարցնում են` արդյոք ե՞րբ կգա եղբայրը, ես ասում եմ. «Իսկ եթե նրանից առաջ գա մեկ այլ եղբայր՝  հրեշտակը,  որ տանելու է քեզ .....
Մա՞րդ, թե՞ ռոբոտ
Մի ամբարտավան մարդ, որ զբաղվում էր ռոբոտաշինությամբ ու ծաղրանքով էր վերաբերվում հավատքին, հիվանդանում է: Եվ նրա բարեկամները նրան բերում են ծեր վանականի մոտ և ասում. - Հա´յր սուրբ, խնդրում ենք օգնիր այս մարդուն. չի կարողանում խոսել, լեզուն փակվել, պապանձվել, համրացել է և այդ վիճակից տանջվում ու տառապում է: Ծեր վանականն Աստծո շնորհի միջոցով հասկանում է, թե ինչ է եղել և նայելով ամբարտավան մարդուն՝ պատասխանում է. - Չէ՞ որ ինքդ ծաղրում էիր, .....
Հանդարտության մասին
Ծերն ասաց. «Ինչպես մեկը, որ մեռնում է քաղաքում, ո՛չ ձայնում է և ո՛չ խոսում, այլ սոսկ մեռած է, և նրա դին դնում են քաղաքից դուրս՝ գերեզմանում, այնպես էլ մենակյացը, երբ հագնում է սուրբ սքեմը, պարտավոր է թողնել տուն, քաղաք և ազգականներ, և չտրվել ո՛չ կենցաղային հոգսերի և ո՛չ էլ դրանց համար գործադրվող ջանքերի, ո՛չ խռովության և ո՛չ էլ ապականացու աշխարհի ունայն անցուդարձին: Իսկ եթե կրոնավորը չի ելնում քաղաքից կամ գյուղից, նման է տանը հոտած մեռելի, .....
Իմ կամքը
Մի այգեգործ լեռան ստորոտին գեղեցիկ դաշտավայր է տեսնում ու ոգևորված այդտեղ այգի է տնկում: Բայց երաշտ է տեղի ունենում, և նորատունկ ծառերը չի կարողանում մշտապես ջրել: Հայտնվում է Աստծո հրեշտակը և ասում. - Ինչո՞ւ ես քո կամքն այդքան պնդում և տեղատարափ անձրև ցանկանում: Եթե քո ցանկությունն իրագործվի, լեռան ստորոտին կառուցված ամբարտակը կփլուզվի, և հեղեղը ոչ միայն այգիդ կվնասի, այլև քեզ կքշի և կտանի: Այգեգործը պատասխանում է. - Այդ դեպքում ինչպե՞ս .....
Կատարյալ առաքինության մասին
Ծերն ասաց. «Եթե քո և ընկերոջդ միջև վիճաբանություն լինի, և ընկերդ ուրանա և ասի, թե` չեմ ասել այդ բանը, մի՛ հակառակվիր նրան և մի՛ ասա, թե` ասել ես, ապա թե ոչ` հանդուգն կդառնա և կասի` այո՛, ասել եմ, և այդպիսով մեծ խռովություն կլինի»: Եվ այսպիսի բան պատմեց. «Երկու ծերեր խցում Սուրբ Գրքից էն խոսում, և մեկը խոսքի մեջ մեղանչեց, իսկ մյուսը դա հայտնեց երեցին: Երեցը գալով նրա մոտ՝ հարցրեց. «Դո՞ւ ես ասել այս բանը»: Եվ նա ասաց` այո՛: Երեցը նրան ասաց. .....
Դեղամիջոցը
Մի կին հիվանդության ցավից տառապում է: Բժիշկը գալիս է, բացում դեղերի իր հսկա տոպրակը և զանազան, գույնզգույն դեղեր հանում, տալիս հիվանդին, բայց ցավը չի թողնում, նույնիսկ սաստկանում է: Անհանգստացած տանտերը մեկ այլ բժիշկ է գտնում, որը մի քանի դեղահաբ է ընդամենն ունենում, որոնցից մեկը տալիս է հիվանդին ու նրան բժշկում: Տանտերն ասում է. - Մի բժիշկ գտա, որ բազմաթիվ, մեծ ու փոքր դեղեր ուներ, որոնց շատությամբ պարծենում ու հպարտանում էր, սակայն չկարողացավ .....
Հայրերի կենցաղավարության մասին
Աբբա Ամովսը եկավ Երուսաղեմ, ուր և պատրիարք ձեռնադրվեց: Այս լսելով` բոլոր վանքերի վանահայրերը եկան երկրպագելու նրան, որոնց հետ էի նաև ես` իմ հոր աշակերտը լինելու բերումով: Պատրիարքն ասաց հայրերին. «Աղո՛թք արեք ինձ համար, հայրե՛ր, քանզի մեծ բեռի տակ մտա և անտանելին ձեռնարկեցի. անչափ վախեցնում է ինձ պատրիարքության պաշտոնը, որը Պետրոսինը, Պողոսինը և նրանցից հետո եկած ընտրյալ հովիվներինն է: Առավել ևս զարհուրում եմ ձեռնադրության ծանրությունից, .....
Երազկոտը
Արևի ճառագայթների ներքո գյուղացիները գերանդիով խոտ են հնձում: Նրանցից մեկը գերանդին մի կողմ է նետում, պառկում խոտի հսկա դեզի մեջ ու երազում, թե խոտ հնձելու փոխարեն կարող էր դառնալ աշխարհահռչակ վազորդ, սակայն մտքում բողոքում է Աստծուն, որ այնքան թույլ է ու տկար, որ նույնիսկ իր այս տաքուկ տեղից չի կարող վեր կենալ ու նայելով երկնքին ասում է. - Տե´ր Աստված, այդքան առատաձեռն ես ու բարի, ինչո՞ւ ինձ չես տալիս այնքան ուժ ու զորություն, որ դառնամ .....
Սքանչելագործ հայրերի մասին
Հայրերից մեկն ուղարկեց իր  աշակերտին՝  ջուր  բերելու.  ջրհորը շատ հեռու էր նրանց խուղից: Նա մոռացավ վերցնել պարանը և գալով ջրհորի մոտ՝ տեսավ, որ պարանը չի բերել, աղոթք անելով` աղաղակեց և ասաց. «Ջրհո՛ր, իմ հայրն ասաց` լցրո՛ւ սափորը ջրով»: Եվ իսկույն ջրհորը վեր բարձրացավ և լցնելով եղբոր սափորը ջրով՝ վերստին իջավ իր տեղը:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Ո՞ւր ես գնում
Տափաստանում ապրող մի կոլեկցիոներ բերում է գեղեցիկ, դատարկ կճուճներ, հախճապակյա բաժակներ, իրեր և շարում է իր տան բակում, դուրս գալիս, գնում միևնույն ճանապարհով, որպեսզի ևս այդպիսի իրեր բերի: Նա շատ է ուզում, որ մեծ հավաքածու և թանգարան ունենա, որտեղ բազմաթիվ մարդիկ կգան և իրենց գովեստը կհայտնեն: Ճանապարհին հանդիպում է ծանոթ ծերունուն, ով հարցնում է. - Ո՞ւր ես գնում: Կոլեկցիոները պատասխանում է. - Նորից եմ ասում` շարունակում եմ գեղեցիկ հախճապակյա .....
Ողորմած լինելու մասին
Հովհան սրբասեր հայրապետի մասին ասում էին, թե նրա ողորմածությունը այնքա՜ն մեծ էր, որ մարդկային բնությունից վեր էր: Իսկ երբ լսում էր ողորմած մեկի մասին, կանչում էր իր մոտ և հարցնում. «Հանուն Աստծո` ինչպե՞ս դարձար ողորմած` բնությունի՞ց, թե՞ հնարամտությունից: Որովհետև,– ասում էր երանելին,– վարձքը մեծ չէ նրա, ով բնությամբ է ողորմած, լռակյաց, զգաստ կամ սակավապետ, քանզի դա Աստծո պարգևն է, ինչպես և՝ ամեն ինչ: Սակայն ովքեր ճնշում են իրենց սիրտը .....
Խնդրի ճշգրիտ լուծում
Մի հավատացյալ գալիս է ծեր վանականի մոտ ու բարկացած ասում. - Այսքան ժամանակ կատարում եմ բոլոր քրիստոնեական կանոնները, կարդում Աստվածաշունչը, սակայն իմ տան մեջ խաղաղություն չկա, այլ վեճ, լարվածություն ու անհանգստություն: Ծեր վանականը պատասխանում է. - Այդպես էլ չես հասկանում հոգևոր կյանքը: Երբ Ավետարանի ու հոգևոր կյանքի իմաստն ու բովանդակությունը մարդ չի ընկալում, նման է լինում այն աշակերտին, ում ուսուցիչը հարցնում է, թե 1+1 կամ 3+2 ի՞նչ .....
Աղոթքների մասին
Հայր Ղովտը գնաց մի անգամ հայր Հովսեփի մոտ և ասաց. «Իմ կարողության չափով անում եմ իմ սակավ աղոթքները, պահքն ու հանդարտությունը, և արգելում եմ չար խորհուրդները՝ որքան կարող եմ. ուրիշ էլ ի՞նչ պետք է անեմ»: Իսկ ծերը վեր կենալով՝ բարձրացրեց իր ձեռքերը դեպի երկինք, և նրա տասը մատները դարձան իբրև վառվող լապտերներ, և ասաց նրան. «Եթե ապրել ես ուզում, եղի՛ր դու ամբողջովին որպես վառվող լապտեր»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․