Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Արիության և համբերության մասին
Մի երևելի ծեր, որ բնակվում էր Թեբայիդում, սովորություն ուներ ամեն երեկո խրատել աշակերտին, աղոթել նրա վրա և ապա արձակել՝ գնալու իր մահիճը: Եվ եղավ, որ խոսելիս քունը պատեց նրան, և այդպես մնաց մինչև կեսգիշեր: Եվ աշակերտը, յոթն անգամ նեղսրտելով իր մտքում, կամենում էր գնալ և ննջել, սակայն դիմացավ և չգնաց. և ծերն արթնանալով` աղոթեցին և գնացին: Եվ տեսիլք տեսավ ծերը. ահա նրա առաջ կային յոթ թագավորական թագեր, և ասվեց նրան. «Դրանք քո աշակերտն ստացավ .....
Եվ ընդհանրապես, ես խոստովանությունից եմ ուշանում…
Մենաստաններից մեկը գնացի՝ գիշերային հսկմանն ու խոստովանությանը մասնակցելու: Հասա հենց սկզբին, սակայն ուտել էի ուզում: Իսկ այնտեղ, մուտքից քիչ հեռու, մենաստանի կրպակն է, որտեղ թխվածք, թեյ-սուրճ և այլ համեղ բաներ են վաճառում: Հերթ կանգնեցի և երբ հերթն ինձ հասավ, մի տղամարդ ինձնից առաջ խցկվեց: «Ես արդեն կանգնած էի, հենց նոր գնեցի, այնպես որ բարի եղեք և այլն»: Զզվելի անտաշ: Սափրագլուխ, որ ուզում է աչքի ընկնել: Դրամապանակն իմ պայուսակից հաստ .....
Անընչության մասին
Հայր Գելասիոսի մասին ասում էին, թե իր երիտասարդությունից ի վեր անինչ և մենակյաց ընթացք էր բռնել: Այն ժամանակ շատերը կային, որ նույն առաքինությանն էին հասել, որոնցից էր մի սքանչելի և իսպառ անինչ ծեր, որն իր կյանքի բոլոր օրերն ապրեց մի դատարկ քարայրում: Սա աշակերտ ուներ, և երկուսն էլ երբեք երկու զգեստ չունեցան, ոչ էլ հոգս արեցին վաղվա օրվա մասին: Իսկ հայր Գելասիոսը, երբ տեսիլքի մեջ հրաման ստացավ վանք շինել, գեղջուկները նրա համար բերեցին ամեն .....
Ինչու են մարդիկ եկեղեցի գնում
Երբ եկան հայր Կիրիլ Պավլովի մոտ և սկսեցին խոսել այն մասին, որ այժմ շատ մարդ կա եկեղեցիներում և կարելի է հուսալ, որ ժողովրդի հավատը սկսել է ամրապնդվել, հայր Կիրիլը խնդրեց մի դույլ ջուր լցնել: Երբ լցրեցին, ասաց. «Սա այժմ եկեղեցի հաճախող մարդկանց քանակն է»: Հետո խնդրեց ջուրը դատարկել և երբ դատարկեցին, ընդամենը երեք կաթիլ հետ հոսեց: Հայր Կիրիլը պարզաբանեց. «Սա նրանք են, ովքեր այսօր փրկվում են»: Ներկաների տարակուսանքին այսպես պատասխանեց. .....
Պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Լիբիայում ոմն եպիսկոպոս եկեղեցական մեծ ժողովում ասաց. «Իմացե՛ք, որ ես պոռնկության մեջ ընկա և այլևս եպիսկոպոս չեմ»: Եվ հանելով եմիփորոնը՝ (խաչանիշ ուսանոցը) դրեց սեղանին: Ողջ ժողովուրդը լաց եղավ և ասաց. «Քո մեղքը մեզ վրա լինի, մնա՛ և մի՛ հեռացիր»: Այնժամ եպիսկոպոսն ասաց. «Եթե կամենում եք, որ ես դուրս չգամ ձեր միջից, արե՛ք այն, ինչ կասեմ»: Ժողովուրդն ասաց. «Կանենք այն, ինչ կամենաս»: Այնժամ եպիսկոպոսը փակել տվեց եկեղեցու .....
Կշեռքը
 Մի մարդ դուրս է գալիս եկեղեցուց և ճանապարհին հանդիպում է մի անծանոթ անձնավորության, որը կշեռքով կշռում էր: Հարցնում է անծանոթին. - Այդ ի՞նչ ես այդքան կշռում. մի կողմում հսկա կշռաքարեր ես տեղադրել, իսկ մյուս կողմում՝ չափազանց փոքրիկ մի կշռաքար ես դրել... Պարզ չէ՞, որ ծանրությունը միանշանակ հսկա կշռաքարերի կողմն է լինելու: Անծանոթն ասում է. - Քո աղոթքն եմ կշռում, այս մեծ ու հսկա կշռաքարարերը քո խնդրանքներն են, իսկ այս շատ փոքրիկ կշռաքարը՝ .....
Ուտելուց առաջ աղոթելու մասին
Այս դեպքը հայր Նիկոլայ Գուրյանովի կյանքից է: Նա մի անգամ, ինչպես միշտ, ուտելուց առաջ երկար աղոթեց: Քիչ հեռվում հեգնորեն տրամադրված երիտասարդների մի խումբ կար: Նրանք նկատեցին, որ հայր սուրբը երկար աղոթում է և որոշեցին մի փոքր ծաղրել նրան: Մոտեցան, նստեցին նրա կողքին, և նրանցից մեկն ասաց. - Հա՛յր, ինչ է, ձեր խուլ գյուղում բոլորն ե՞ն այդպես աղոթում ուտելուց առաջ: Ծերն առանց մտածելու պատասխանեց. - Չէ, սիրալի՛ր մարդ, ոչ բոլորը: Խոզերը, շներն ու .....
Մտքի արթնության կամ զղջման և արտասուքների մասին
Մի անգամ հայր Պիմենը անցնում էր Եգիպտոսով, երբ տեսավ մի կնոջ, որ նստած գերեզմանի վրա` կոծում և դառնորեն լաց էր լինում: Ծերն ասաց. «Եթե այս աշխարհի բոլոր ցնծաձայն տավիղներն հավաքվեն այստեղ, չեն կարող նրա անձը կտրել այդ սգից: Այսպես և մենակյացը պետք է մշտապես սգա իր վրա»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016 .....
Ճշմարտության որոնումներում
Իմաստունը հայտնվեց երկնքում և հանդիպեց հրեշտակին: - Երկրային կյանքդ ինչպե՞ս ապրեցիր,- հարցրեց հրեշտակը: - Շարունակ ճշմարտության որոնումների մեջ էի,- պատասխանեց իմաստունը: - Հրաշալի՜ է: Իսկ ի՞նչ էիր անում ճշմարտությունը գտնելու և այն տեսնելու համար: - Մարդիկ իմաստությունը կուտակում էին և գրի առնում գրքերում, ուստի, ես շատ էի կարդում,- պատասխանեց իմաստունը: Հրեշտակը ժպտաց: - Երկնային իմաստությունը կրոնի միջոցով է փոխանցվում մարդկանց, .....
Աստծուն և ընկերոջը սիրելու մասին
Ոմն ծեր աղաչեց մի երիտասարդի՝ բնակվել իր հետ, և երիտասարդն ասաց նրան. «Մի շաբաթ հետո կգամ»: Գնաց և ուշացավ: Հետո եկավ ծերի մոտ և փորձեց նրան` ասելով. «Պոռնկության մեջ ընկա, հա՛յր»: Եվ ծերն ասաց. «Ապաշխարողների համար հույս կա, որդյա՛կ, քո մեղքերի կեսը կվերցնեմ ինձ վրա, և միասին կապաշխարենք»: Եվ երիտասարդն ասաց. «Այժմ գիտեմ, որ կարող ենք բնակվել միասին»: Եվ մնացին մի խցի մեջ, և մինչ այսօր այն խուցն Սկյութիայում կոչվում է երկու .....
Երբ գիտակցում ես
Կիզիչ արևի տակ շոգից թմրած և ծուլացած աշակերտը, ոտքերը քարշ տալով, գնում է վարդապետի հետևից և հարցնում. - Չեմ կարողանում վատ ու մեղավոր մտքերի հանդեպ ուշադիր ու սթափ լինել և դրանք վանել, հատկապես այսպիսի եղանակին, թեև աղոթում եմ: Վարդապետը պատասխանում է. - Աղոթում ես, բայց իրականությանը դեռևս չես ուզում լրջությամբ նայել և գիտակցել... Գիտեի՞ր, որ այս արահետի շուրջբոլորը թունավոր օձերով է լեցուն: Աշակերտը միանգամից սթափվում է և սկսում .....
Անհիշաչարության մասին
Ոմն եղբայր գնաց ծերի մոտ, որ անապատում էր բնակվում, և նրա խցի մերձակայքում հանդիպեց երիտասարդների, որոնք պարում և անպարկեշտ բաներ էին ասում: Սակայն եղբայրը, տեսնելով ծերին, պատմեց նրան իր խորհուրդներն ու բժշկություն ստացավ նրանից: Դրանից հետո եղբայրն ասաց ծերին. «Ինչպե՞ս ես կարողանում համբերել, հա՛յր, այս երիտասարդների աղտեղի պարերին ու երգերին կամ ինչո՞ւ նրանց չես պատվիրում չլկտիանալ»: Ծերն ասաց. «Վաղուց է մտքովս անցել այդ, սակայն .....
Մարզիկ քահանայի քարոզը
Եկեղեցի է մտնում գռեհիկ տեսքով մի երիտասարդ, մոտենում է քահանային, բռունցքով հարվածում նրա այտին և նենգորեն ժպտալով՝ ասում. - Ի՞նչ կա որ, տե՛ր հայր, չէ՞ որ ասված է՝ աջ այտիդ հարվածում են, ձախն էլ դարձրու: Բռնցքամարտի նախկին վարպետ քահանան ձախից հուկով անպատկառին ուղարկում է եկեղեցու հեռավոր անկյունը և կարճ պատասխանում. - Ասված է նաև՝ ինչ չափով չափեք, նույն չափով էլ ձեզ կչափվի: Վախեցած հավատացյալները հարցնում են. - Ի՞նչ է այնտեղ կատարվում: Սարկավագը .....
Խոնարհության մասին
Երկու եպիսկոպոսներ պայքարում էին միմյանց դեմ, որոնցից մեկն աղքատ էր և խոնարհ, մյուսը` հարուստ և զորեղ: Աղքատ եպիսկոպոսն ասաց իր եկեղեցականներին. «Քրիստոսի շնորհներով կհաղթենք մենք հզորին և հարուստին»: Իսկ նրանք հարցրին. «Ո՞վ կարող է հաղթել նրան»: Իսկ նա, վերցնելով իր հետ իր եկեղեցականներին, գնաց հարուստի մոտ, այն օրը, երբ նա մեծ ժողով ուներ, և ընկավ նրա ոտքերը՝ յուրայինների հետ միասին: Իսկ հարուստը, տեսնելով նրան ընկած, ինքը ևս .....
Հավատն ու հրաշքները
Մի անգամ, երբ հայր Հովելը գնում էր գնացքով, գավառական կայարաններից մեկում լուր տարածվեց, թե հարևան գյուղի եկեղեցում հրաշք է տեղի ունեցել՝ սրբապատկերն արտասվել է: Բոլոր ուղևորները վայրկենապես դուրս թռան գնացքից և սլացան հրաշքը տեսնելու: Բոլորը, բացի հայր Հովելից, ով շարունակում էր գիրք կարդալ: Երբ հուզված ուղևորները վերադարձան, հայր Հովելի դիմաց նստած մարդը չդիմացավ և հոգևորականի հանգստությունից վրդովված՝ ասաց. - Տե՛ր հայր, երևում է չես .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․