«Աշխարհի վրա հաղթանակ տանողը մեր հավատն է»

«Եթե այս աշխարհին պատկանած լինեիք, աշխարհը սիրած կլիներ ձեզ, որպես իրենից  եղող մեկին: Բայց աշխարհը ձեզ ատում է, որովհետև Ես ձեզ զատեցի այս աշխարհից, և դուք այլևս այս աշխարհին չեք պատկանում» (Հովհաննես 15:19):

Քրիստոնեության տարածման սկզբնաշրջանում քրիստոնյաներին հալածում և սպանում էին՝ Քրիստոսի հետևորդը լինելու պատճառով: Քրիստոնյաների դեմ հալածանքը ձգվել է ավելի քան երեք դար: Բազմաթիվ էին նրանք, ովքեր հանձն էին առնում չարչարվել և սպանվել, քան հրաժարվել իրենց հավատից: Ժողովրդին սարսափեցնելու նպատակով հրապարակային մահապատիժներ էին կազմակերպվում, բայց քրիստոնյաների թիվն օրեցօր ավելանում էր: Ի վերջո, հեթանոսական դաժան աշխարհը հաղթվեց քրիստոնեական սիրո, խոնարհության և հնազանդության կողմից:

Այսօր հիմնականում քրիստոնյային ոչ ոք չի հետապնդում, չի զրկում քաղաքացիական իրավունքից և ազատությունից, բայց չգիտես ինչու որոշ քրիստոնյաներ ազատ չեն իրենց հավատքի դրսևորման մեջ. անհարմար են զգում անծանոթ միջավայրում ճաշից առաջ աղոթել, եկեղեցու մոտով անցնելիս խաչակնքվել, իրենց հոգևոր զգացումների և ապրումների մասին որևէ մեկի հետ զրուցել, երբեմն աղջիկներն ու կանայք խուսափում են եկեղեցում գլխաշոր կրել: Ո՞րն է խնդիրը, արդյո՞ք քրիստոնյան ամաչում է իր հավատքից կամ վախենում է, որ իրեն կանվանեն «հավատացյալ», անուն, որ այսօր սխալմամբ վերագրում են աղանդավորներին: Այսինքն՝ նա ցանկանում է լինել այնպիսին, ինչպիսին այդ պահին իր միջավա՞յրն է: Որտե՞ղ ենք ապրում, ինչպիսի՞ն է ժամանակակից աշխարհը, ինչո՞վ է ապրում և ինչի՞ն է ձգտում: Հնարավո՞ր է քրիստոնեական իդեալները հաշտեցնել ժամանակակից աշխարհի արժեքների հետ: Քրիստոնեության և ժամանակակից աշխարհի անհամատեղելիությունը նկատելի է նույնիսկ անզեն աչքով: Աշխարհը եսակենտրոն է, իսկ քրիստոնեության հիմքում ինքնազոհողությունն է: Աշխարհիկ մարդն ապրում է իր համար, իսկ քրիստոնյան պատրաստ է զոհողության՝ հանուն իր մերձավորների: «Ինչպես ջուրը և հուրը չեն կարող միասին լինել, այնպես էլ Աստծո սերն ու աշխարհի սերը չեն բնակվում մեկ սրտում» (Բեռնարտոս):

Նախկին բացահայտ հալածանքներին այսօր փոխարինել են չարի թաքուն և ծպտված հալածանքները: Ճշմարիտ քրիստոնեական կյանքին ձգտող անձը քրիստոնյա երկրում հնարավոր է խնդիրների առջև կանգնի միայն այն պատճառով, որ ցանկանում է քրիստոնեաբար ապրել: Սա էլ հալածանքի մեկ այլ ալիք է, որի դեպքում ճշմարիտ քրիստոնեական կյանքին ձգտողը պետք է քաջաբար պայքարի, որ երբեմն-երբեմն ահագնացող այդ ալիքը չհեռվացնի իրեն ճշմարիտ հավատքից: Աշխարհին վրդովեցնում են քրիստոնեական «անտեղի» ճշմարտությունները՝ խոսքով և գործով արտահայտված, որոնցից հնարավոր կլիներ խուսափել ստի միջոցով: Քրիստոնյայի համար իր ներքին աշխարհի անաղարտությունն ու ողջախոհ կենսակերպն ավելի գերադասելի է, քան արտաքին բարեկեցությունը: Այս պատճառով քրիստոնյային շրջապատող մարդկանց համար նրա արարքներն անհասկանալի են և տարօրինակ:

Եկեղեցու հայրերը նշում են, որ աշխարհի ատելությունը բնական է և սովորական, այդ պատճառով այն չպետք է վախեցնի մարդուն: Հակառակը՝ այդ ատելության համար Քրիստոսի հետևորդները պետք է շնորհակալ լինեն, քանի որ դրա առկայությունը պարզորոշ վկայում է այն մասին, որ նրանք ճիշտ ուղու վրա են և վարակված չեն աշխարհի մեղքերով: Քրիստոսի հետևորդները պետք է մխիթարվեն և զորանան այն միտքն ունենալով, որ աշխարհի թշնամությունն ու ատելությունն, ըստ էության, ուղղված են Քրիստոսի և Երկնավոր Հոր դեմ և, հետևաբար, եթե նրանք չարչարվում են այդ ատելության և թշնամանքի արդյունքում, ապա չարչարվում են հանուն Քրիստոսի և Երկնավոր Հոր, ինչի համար Տերը մեծ պարգևների կարժանացնի նրանց:   

Իսկ երանելի արքեպիսկոպոս Թեոփիլակտոս Բուլղարացին, ավետարանական վերոնշյալ հատվածը մեկնելով, նշել է. «Տերը, մխիթարելով Իր առաքյալներին, ասել է՝ եթե աշխարհը ձեզ ատում է, իմացե՛ք, որ նախ ինձ է ատել (Հովհաննես 15:18): Այդ պատճառով դուք պետք է մխիթարվեք նրանով, որ, կրելով ատելությունը, դարձել եք Ինձ չարչարակից: Ապա կցում է մխիթարական այլ միջոց, դուք հակառակը՝ պետք է տխրեք այն դեպքում, եթե աշխարհը, չար մարդիկ սիրեն ձեզ: Քանի որ, եթե նրանք ձեզ սիրում են, դա նշանն է նրա, որ հաղորդակից եք իրենց չարությանն ու նենգությանը: Իսկ այժմ, երբ չար մարդիկ ձեզ ատում են, ուրախ եղեք: Քանի որ նրանք ձեզ ատում են առաքինի լինելու պատճառով, եթե դուք չլինեիք առաքինի, աշխարհը կսիրեր իրենը»:  

«Ով Աստծուց է ծնված, հաղթում է աշխարհին: Եվ աշխարհի վրա հաղթանակ տանողը մեր հավատն է» (Ա Հովհաննես 5:4):

Կարինե Սուգիկյան