Գրքեր

Դեղամիջոց՝ փարիսեցիության դեմ, մաս 2-րդ

Մարդիկ, որ ոչ մի քարոզ բաց չեն թողել… նրանք, որ միշտ առաջինն են գիշերային հսկումների, գրքերի ընթերցանության ժամանակ… Նրանք միշտ իրենց երեխաներին բերում են իրենց հետ… Բայց երբ գալիս է ժամանակը, որպեսզի երեխան իր ազատությունը դրսևորի՝ ինքնուրույն որոշի, թե ինչ ուղի ընտրել, այդ մարդիկ միանգամայն հակառակ ճամբար են տեղափոխվում՝ ապացուցելով, որ Քրիստոս երբևէ չի խոսել իրենց սրտերի հետ: Նրանք ուղղակի «կրոնասեր մարդիկ» են եղել: Ահա՛, թե ինչու է ամենադժվարը նրանց հետ Եկեղեցում: Իսկ գիտե՞ք, թե ինչու: Նրանցից ոմանք երբեք չեն կարողանա բժշկվել, քանի որ կարծում են, որ մոտ են գտնվում Աստծուն:

Մեղավորները՝ այսպես կոչված «անհաջողակները», գոնե գիտակցում են, որ մեղավոր են: Ահա՛, թե ինչու Քրիստոս ասաց, որ մաքսավորներն ու անառակները Երկնքի Արքայություն կմտնեն, իսկ փարիսեցիներին այսպես ասաց. «Դուք՝ «կրոնասերներդ», Երկնքի Արքայություն չեք մտնի, քանի որ Տիրոջ խոսքը ձեր սրտերը երբևէ չի փոխել»: Նրանք միայն մասնակցել են կրոնական ձևականությունների պահպանմանը:

Այսպիսով, մենք պետք է կենտրոնացնենք մեր ուշադրությունն ու հասկանանք, որ Եկեղեցին նման է հիվանդանոցի, որը բուժում է մեզ և օգնում սիրել Քրիստոսին, իսկ Քրիստոսի հանդեպ սերը բոց է, որը բոցավառվում է սրտում, որպեսզի կարողանանք ստուգել մեզ, տեսնել՝ արդյո՞ք գտնվում ենք Աստծո սիրո մեջ: Եթե չարության, եսասիրության և ախտի ձևերից որևէ մեկը նկատենք մեզնում, ապա պետք է գիտակցել և ընդունել, որ Քրիստոս չի կարող մեր սրտում լինել, երբ այն լի է «քացախով»:

Ինչպե՞ս կարելի է աղոթել և միևնույն ժամանակ մաղձով լի լինել մեկ այլ մարդու հանդեպ: Ինչպե՞ս կարելի է Ավետարան կարդալ և չհաշտվել եղբոր հետ: Ինչպե՞ս կարելի է ասել «ես այսքան տարի Եկեղեցում եմ» որպես վանական, քահանա կամ մեկ ուրիշը, և այնպիսի համբերություն չցուցաբերել, որով պետք է մերձավորին վերաբերվել: Դա չընդունելով, դուք ոչնչի չեք հասնի: Բացարձակապես ոչնչի:

Հիշում ենք, թե ինչպես Քրիստոս հինգ կույսերին ասաց, որ չի ճանաչում նրանց: Նա նրանց հարսանեկան սրահում էլ կլքեր, եթե նույնիսկ բոլոր հնարավոր առաքինություններն ունենային, որովհետև սերը պակասում էր նրանցում: Եվ դրանով Նա նրանց կասեր. «Դուք կարող եք կուսությունը պահել, հազար բարի գործ կատարել, բայց չեք հասկանա ամենագլխավորի իմաստը»:

Եթե սեր չկա, ապա ի՞նչ նշանակություն ունի այսօր ձիթապտղի ձեթ կուտեմ, թե չեմ ուտի: Ես կարող եմ, օրինակ, խիստ պահեցողություն անել և ձիթապտղի ձեթ չուտել, բայց, միևնույն ժամանակ, առավոտից մինչև երեկո եղբորս տանջել… Սուրբ լեռան վրա սովորաբար ասում են. «Ինձ մի՛ հարցրու՝ ձուկ ուտում եմ, թե՝ ոչ: Քանի դեռ մարդը ձկնորսին չի կերել, կարող է ձուկ ուտել» կամ «Քանի դեռ չես կերել նրան, ով ձեթ է տալիս, կարող ես կերակրի մեջ մի փոքր ձիթապտղի ձեթ գործածել»: Ինչ որ մեկին քո խայթող լեզվով «ուտելը» շատ ավելի վատ է, քան մի ամբողջ գդալ ձիթապտղի ձեթ ուտելը: Սակայն, միևնույն է, մենք ավելի շատ հենց դրան ենք ուշադրություն դարձնում՝ ձեթ ուտում ենք, թե չենք ուտում, ձուկ ուտում ենք, թե չենք ուտում…

Որևէ մեկը կարող է իր գդալն ինչ-որ կերակուրի մեջ մտցնել, և դա մեկ ուրիշի հետ մեծ վեճի առիթ կդառնա, քանի որ մինչ այդ նա այդ գդալն ուրիշ կերակուրի մեջ էր մտցրել… Տեսնո՞ւմ եք, թե այդ ամենը որքան ծիծաղելի է, և ինչպես են դևերը ծիծաղում մեզ վրա, նաև նրանք, ովքեր Եկեղեցուց դուրս են: Եվ երբ նրանք իրենց հայացքներն ուղղում են մեզ, ապա ոչ թե նրանց են տեսնում, որ Եկեղեցում ապրելով, աստիճանաբար Քրիստոսին են նմանվում, բարի ու խելամիտ մարդ են դառնում, որոնց հոգում ներդաշնակություն է տիրում, այլ, ցավոք սրտի, մեզ՝ մեր բոլոր կրքերով և մեր ողջ քացախով: Եվ անխուսափելիորեն ասում են. «Ի՞նչ: Դրանցից մեկը դառնա՞լ: Ո՛չ, չեմ ուզում»:

Ահա՛ մենք ուխտագնացություն ենք կատարել, հոգևոր հայրերի հետ շփվել, սուրբ մասունքներ համբուրել, Սուրբ լեռը տեսել: Իսկ ի՞նչ օգուտ արդյունքում: Արդյո՞ք մեր սիրտը փոխվել է: Արդյո՞ք մենք ավելի բարի ենք դարձել: Կամ ավելի խոնարհ նրանց հանդեպ, ովքեր մեզ հետ են ապրում նույն տանը կամ նույն մենաստանում, միասին աշխատում: Միայն դա՛ նշանակություն ունի: Եթե մենք այդ փոփոխություններին չենք հասել, ապա եկե՛ք գոնե զղջանք դրանում ու ավելի համեստ լինենք:

Եթե մեզ չի հաջողվել փոխվել, ապա շատ արցունքների ու մեծ կարեկցանքի ենք արժանի: Որովհետև, ցավոք, ժամանակը թռչում է, տարիներն՝ անցնում… Երբ հայր Պաիսիոսին հարցրին, թե քանի տարի է ապրել Սուրբ լեռան վրա, պատասխանեց. «Այնքան, որքան իմ հարևանի ջորին: Այն տարին, երբ Սուրբ լեռ եկա, հարևանս իր համար ջորի գնեց: Մենք նրա հետ նույնքան տարի է, ինչ բնակվում ենք Սուրբ լեռան վրա, սակայն խեղճ կենդանին այդպես էլ ջորի է մնացել: Ինչպես և ես. ես չեմ փոխվել»:

Մենք՝ քահանաներս, վանականներս, որպես կանոն, սիրում ենք ասել. «Ես այսքան տարի վանքում եմ ապրել»: Օրինակ՝ քառասուն: Բայց չեք հասկանում, որ այդ տարիները ձեզ օգուտ չեն բերել: Աստված ձեզ կասի. «Քառասո՜ւն տարի: Եվ մինչ այժմ քեզ չի՞ հաջողվել ինչ-որ բանի հասնել: Դեռ բարկանում ես, կշտամբում, վիճում, համառում, չես խոնարհվում: Դու քառասուն տարի ունեիր, բայց այդպես էլ վանական կյանքի, քրիստոնեական կյանքի այբբենը չսովորեցի՞ր: Ինչպե՞ս վարվեմ տարիներիդ հետ: Ինչպե՞ս վարվեմ քեզ հետ, եթե այսքան տարի հավատով անցկացնելով, չես կարող մարդու հետ բարեկամաբար խոսել: Ինչի՞ս է պետք այն ամենն, ինչ արել ես»:

Դա մեր դեմ է դառնում: Ես առաջին հերթին իմ մասին եմ խոսում: Որովհետև այս խոսքերն, առաջին հերթին, ինձ են վերաբերում: Եվ քանի որ գիտեմ, որ ինձ մոտ էլ նման բան կա, ապա ձեզ էլ եմ պատմում:

Պետք է ասել, որ նման գիտակցումը գոնե խոնարհեցնում է մեզ: Եթե սկսենք խոնարհեցնել և կանգնեցնել մեզ սեփական անձի մասին մեծամեծ մտքեր ունենալիս, ապա, միգուցե, կսկսենք աստիճանաբար ուղղվել ապաշխարության միջոցով, որը խոնարհությունից է ծնվում: Մարդը, ով չի ձգտում արդարացնել իրեն, իսկապես զղջում է: Իսկ նա, ով իր համար արդարացում է փնտրում, երբեք չի ապաշխարի: Եվ նա, ով միշտ արդարացնում է իրեն՝ թե՛ արտաքուստ, թե՛ ներքուստ, երբեք չի իմանա, թե ինչ է ապաշխարությունը: Ահա՛, թե ինչու պետք է մշտապես հետևենք մեզ: «Քննեցե՛ք դուք ձեզ» (Բ Կորնթ. 13:5),- ասում է առաքյալը: Քննեցե՛ք ձեզ, որպեսզի տեսնեք, թե Աստծո հանդեպ սեր կա՞ ձեր ներսում: Եվ եթե մենք ապաշխարում ենք, ապա Աստված կարող է մեզ կրկին կյանքի կոչել և մենք կրքերից ու մեղքերից բժշկված կլինենք:

Շատերը հարցնում են՝ ինչպե՞ս հասնել դրան: Երբ մենք մեզ լավ բժշկի՝ Տեր Աստծու, ձեռքը հանձնենք, երբ ցանկացած իրավիճակում ու դժվարությունների ժամանակ մեզ Նրան վստահենք, ապա Աստված, որ գիտե, թե մեզնից յուրաքանչյուրի համար ինչն է լավ, մեզ այնպիսի ճամփաներով կտանի, որոնք դանդաղ-դանդաղ, տարիների ընթացքում մեզ ավելի լավը կդարձնեն: Այն ամենն, ինչ պետք է անենք՝ մեզ այնպիսի վստահությամբ Աստծուն հանձնելն է, ինչպիսի վստահությամբ, որ բժշկին կամ ասենք՝ նավապետին ենք հանձնում: Մենք չենք թաքցնում մեր վստահությունը: Նա մեզ տանում է, և մենք չենք անհանգստանում ժամանման նպատակի ու ժամանակի վերաբերյալ, որովհետև գիտենք, որ նավի ղեկին ուշադիր, աչալուրջ, զգույշ մարդ է, ով գիտե ճամփան:

Հենց այդ պատճառով, բոլոր խնդիրների լուծման և բոլոր հարցերի պատասխանի համար պետք է բաց լինենք Աստծո հանդեպ սիրո առջև: Իսկ երբ մարդն Աստծուն սիրի, Աստված կբժշկի նրան ու հարություն կտա, և նույնիսկ, եթե մարդը մահացած է ու փտում է, Աստված կվերականգնի նրան, եթե մարդն իր սրտից դուրս նետի ամեն անպետքն ու միայն Աստծո հանդեպ սերը թողնի այնտեղ: Եվ իր ողջ կյանքով, այն ամենով, ինչ ունի և ինչ անում է սկսի իր կյանքն այդ սիրո հիման վրա կառուցել, և սկսի ձգտել Աստծո հանդեպ սիրո գագաթնակետին հասնել: Եթե մարդն այդպես վարվի, կնշանակի, որ նա այս կյանք է եկել, որպեսզի վայելի այն, և նրա կյանքը դրախտի կվերածվի, որովհետև դրախտը ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ Աստծո սերը, միևնույն ժամանակ, «դժոխքը» ոչ ավելին է, քան Նրա սիրո բացակայությունը:

Չի կարելի մոռանալ այն մասին, որ այն ամենն, ինչ մենք գործում ենք, պետք է միայն այդ պատճառով լինի: Մեր կյանքը չպետք է «կրոնական վարք» լինի: Մենք պետք է դառնանք մարդիկ, որոնք սիրում են Աստծուն, որպեսզի մեր կյանքը կարողանա վերափոխվել, իսկ մենք ինքներս կարողանանք մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսին նմանվել:

 

Լիմասոլի միտրոպոլիտ Աթանասիոս

Ռուսերենից թարգմանեց Էմիլիա Ապիցարյանը

19.10.18
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․