Գրքեր

Դժբախտ աշխարհիկ մարդիկ հագնվում են ըստ իրենց ներքին վիճակի

- Հա՛յր, որևէ բան մաղթեք ինձ:

- Մաղթում եմ, որ դու «հոգևոր առումով դիմակավորված» դառնաս, Աստծու խենթ սուրբ Իսիդորայի(1) նման, որպեսզի «բարի երկերեսանիության» հասնես: Տե՛ս, դժբախտ աշխարհիկ մարդիկ իրենց աշխարհիկ երկերեսանիությունն են տոնում և իրենց ներքին վիճակի համապատասխան հագնվում: Հնում միայն տարին մեկ անգամ էին դիմակավորված հագնվում՝ Բարեկենդանին, իսկ այժմ ամեն օր տեսնում ես… Յուրաքանչյուրն այնպես է հագնվում, ինչպես խելքին փչում է: Մարդիկ վերջնականապես տարօրինակ են դարձել: Խելագարվել են: Զուսպ ու համեստ քիչ մարդ է մնացել՝ լինի տղամարդ, կին կամ երեխա: Հատկապես կանայք, նրանք արդեն սահմանագծին են հասել: Այսօր քաղաք գնալիս մի այդպիսի կնոջ տեսա, որը լայն ժապավենով էր փաթաթված, կարծես բինտով փաթաթված լիներ, ինչ-որ աներևեկայելի բարձր երկարաճիտք կոշիկներ էր հագել ու կարճ կիսաշրջազգեստ: «Այդպես նորաձև է»,- բացատրեցին ինձ: Այլ կանայք ա՜յ այսքան բարակ կրունկներով են շրջում: Հենց մի անհարթ վայրով քայլեն՝ հաստատ կհայտնվեն վիրաբույժ-օրթոպեդի մոտ: Իսկ սանրվածքների մասին ավելի լավ է ընդհանրապես լռել… Մի «գեղեցկուհու» էլ տեսա, Աստված ինձ ների, այդ ի՜նչ մարդ էր: Մի տեսակ վայրենի դեմքով, ատամների արանքում՝ ծխախոտ՝ «փըխ-փըխ»… Աչքերը՝ կարմիր: Ասում են մարդիկ հիմա, որպես կանոն, տանը չեն ծխում, երբ փոքր երեխաներ կան: Իսկ խեղճ երեխաներն արդեն ծովատառեխի պես ծխեցրած են ծնվում: Սուրճն էլ է վնասում, դրանից հետո չգիտեմ ում պես են ծամածռվում: Հեռացել է Աստծո շնորհը, վերջնականապես լքել է մարդկանց:

Հիշում եմ Սինայում եղած ժամանակներս այնպես հագնված մարդիկ էին գալիս, որ նույնիսկ բառեր չէին ճարվում: Ի՜նչ ցավալի էր նայել մենաստան եկող զբոսաշրջիկ կանանց: Ի՜նչ անճոռնի կերպարանք ունեին: Նույնն է, թե սքանչելի բյուզանդական սրբապատկերները աղբանոց նետված տեսնես, միայն այն տարբերությամբ, որ մարդիկ՝ Աստծո սրբապատկերները, իրենք են իրենց աղբանոց նետել: Մի անգամ մի կնոջ տեսա, որը փիլոնի(2) պես մի բան էր հագել և ասացի. «Դե, փա՜ռք Աստծո, գոնե ինչ-որ մեկն է համեմատաբար պատշաճ հագնվել: Ոչինչ, թեկուզ փիլոն հագած լինի, թեկուզ՝ միլոն, բայց գոնե տարբերվում է մյուսներից»: Բայց ահա «փիլոնով տիկինը» դեպի ինձ է շրջվում դեմքով… Եվ ի՜նչ եմ տեսնում: Դիմացի մասն ամբողջովին բաց էր:

Ո՜ւր են գլորվել մարդիկ: Մի հարսի լուսանկար էին ինձ ուղարկել աղոթքի խնդրանքով, որպեսզի նրա ամուսնությունը երջանիկ լիներ: Նրա հարսանեկան զգեստը պարկեշտության ոչ մի շրջանակի մեջ չէր տեղավորվում: Այդպես հագնված լինելը նշանակում է սրբապղծորեն վերաբերվել Եկեղեցու սուրբ տարածությանը, Խորհրդին: Հոգևոր մարդիկ նույնիսկ չեն մտածում, էլ ի՞նչ սպասես ուրիշներից: Այդ պատճառով էլ ասում եմ, որ եթե մենաստաններն էլ զսպող ուժ չդառնան, ապա ոչ մի այլ արգելակ չի գտնվի: Մարդիկ այսօր սանձարձակ են, արգելակներ չունեն:

Հնում, երբ հանուն Քրիստոսի խենթեր կային, աշխարհում շատ քիչ խելագար կար: Արդ, միգուցե արժե՞ Քրիստոսի խենթերին խնդրել բժշկել բնածին խենթերին և կրկին աշխարհ գալ որպես Քրիստոսի խենթեր: Ախր ի՜նչ ասես՝ այսօր ամենաաներևակայելի բաներն ես լսում ու տեսնում: Մի մարդ պատմեց ինձ, որ այժմյան պճնասեր պորտաբույծները իրենց հագուստի տարբեր մասերը հատուկ մաշեցնում են, գզգզում, հետո կտրատում են և հաստ ասեղով կարկատում: Ես նույնիսկ խաչակնքվեցի, երբ լսեցի այդ մասին: Դե լավ, աշխատավորի համար բնական է այդպես հագնվելը: Բայց պորտաբույծի՜… Իսկ հետո այդ մարդը էլի բան պատմեց: «Քեզ ավելի ուժեղ բան պատմեմ, հա՛յր,- ասում է,- Կինս Համաձայնության հրապարակում(3) մեր ընտանիքի ընկերներից մեկի որդուն է հանդիպում մի օր: Տեսնում է, որ տղայի տաբատը պատռված է այն մասում, որտեղից ոտքերն են աճում: «Բալի՛կ ջան,- ասում է կինս,- գոնե ձեռքով հետևամասդ ծածկիր…»: «Ինձ հանգիստ թող,- պատասխանում է պատանի պորտաբույծը,- հիմա նորաձև է այդպես»»: Դժբախտ երեխաներ…

- Հա՛յր, ոմանք սրբերի նկարներով բլուզներ ու շապիկներ են հագնում: Իսկ դա կարելի՞ է:

- Եթե սրբերը բլուզների ու բաճկոնների վրա են պատկերված, ապա ոչինչ, սարսափելի չէ: Ավելի լավ է իրենց վրա սրբերի պատկերները կրեն, քան՝ սատանայի: Բայց տաբատի վրա վայել չէ սրբերին պատկերել: Դա անպատկառություն է: Այնպիսի ակնածալից մարդիկ կան, որ սիրում են հագուստը քրիստոնեական տարբեր պատկերներով զարդարել: Օրինակ, երբ Դիմիտրիոս Պատրիարքը Ամերիկայում էր, այնտեղ Պատրիարքի և Կոստանդնուպոլսի Սբ. Սոֆիայի տաճարի պատկերներով բլուզներ և սպորտային շապիկներ էին արտադրել:

- Նրանք դա ակնածանքի՞ց էին արել:

- Դե հո հրեաները չէին արել, այլ քրիստոնյաները: Չէ՞ որ կան մարդիկ, որ լավ բան են անում, այնպես, ինչպես խաբեբաների կողքին լավ բժիշներ էլ են կան:

- Հա՛յր, հագուստի մեջ սանձարձակությունը արտասահմանի ազդեցությունի՞ց է առաջ գալիս:

- Բա էլ որտեղի՞ց: Այդ պատճառով էլ իմ պատանեկության տարիներին ասում էին. «Դե, այս մարդիկ Սմիրնայից են…»: Սմիրնան ծովափնյա քաղաք էր, և բազմաթիվ զբոսաշրջիկներ էին այնտեղ գնում: Սուրբ Արսենը շատ խիստ էր հագուստի հարցում: Ֆարասից մի աղջիկ ամուսնացավ և Սմիրնայից բերված գույնզգույն գլխաշոր էր կապում: Սուրբ Արսենը բազմիցս նկատողություն էր արել նրան, ասել էր, որ դեն նետի այդ գլխաշորը և մյուս կանանց պես համեստ հագնվի: Երիտասարդ պչրուհին նրան չէր լսում: Մի անգամ Սուրբ Արսենը նրան կրկին խայտաբղետ գլխաշորով տեսավ և խստորեն ասաց. «Ինձ Ֆարասում արևմտյան թարախոտ վերքեր պետք չեն: Իմացի՛ր, որ եթե խելքի չգաս, ապա քեզնից ծնված երեխաներն իրենց մկրտությունից հետո կմահանան: Նրանք հրեշտակների պես Աստծո մոտ կգնան, բայց դու նրանցից ոչ մեկի համար չես ուրախանա»: Բայց նա դրանից հետո էլ խելքի չեկավ, և նրա երկու նորածինները մահացան: Եվ միայն դրանից հետո խելքի եկավ, դեն նետեց իր գույնզգույն գլխաշորը, գնաց Սուրբ Արսենի մոտ և ներողություն խնդրեց:

- Հա՛յր, իսկ հոգևոր կյանքում մուգ գույնի հագուստը օգնո՞ւմ է նրան, ով ցանկանում է վանական դառնալ:

- Այո՛, մուգ գույնի հագուստը շատ է օգնում: Այն օգնում է աշխարհից փախչել, իսկ վառ գույնի, ծաղկավոր հագուստով մարդը կառչում է աշխարհից: Եթե նա, ով պատրաստվում է վանական դառնալ, ասում է. «Երբ գնամ մենաստան, այն ժամանակ էլ սև կհագնեմ, և վանական կարգը կկատարեմ», ապա նա այնտեղ էլ՝ մենաստանում, իր կյանքը… սև կդարձնի: Իսկ եթե աշխարհում գտնվելով, մարդը ուրախությամբ է անում այն, ինչ վանականները պետք է անեն, և անհամբերությամբ է դրան սպասում, ապա աշխարհում էլ է հոգևոր առումով ուրախանում և հետո, վանական կյանքում, երկուական, երեքական աստիճան թռչկոտելով՝ վեր կբարձրանա:

- Հա՛յր, Եկեղեցի հաճախող և համեստ հագնվող երեխաները հաճախ ուժեղ հարձակումների են ենթարկվում մեծահասակների կողմից:

- Հավատքով և ի սրտե այդպես անելով, նրանք մեծահասակներին էլ են իրենց տեղը դնում: Ես մի աղջկա էի ճանաչում, որը երկարաթև սև զգեստ էր հագնում: Ինչպիսի՜ երկյուղածություն ուներ նա: Մի անգամ մի սաստիկ «նորաձև» պառավ սկսեց հանդիմանել նրան. «Չե՞ս ամաչում, երիտասարդ աղջիկ ես ու երկարաթև սև զգեստ ես հագնում»: «Եթե դուք՝ տարեցներդ, մեզ նման օրինակ չեք տալիս,- պատասխանեց աղջիկը,- ապա գոնե մենք՝ երիտասարդներս սև կհագնենք»: Այդպես նա ծեր պչրուհուն տեղը դրեց:

Նայի՛ր՝ որևէ կին թաղում է իր ամուսնուն և միանգամից վառ հագուստ հագնում: Ի՞նչ ասես նման պարագայում: Իսկ իմ քույրը քսաներեք տարեկում այրիացավ, և մինչև կյանքի վերջը չհանեց սև զգեստը: Ինձ համար ոչ թե այն աչք ծակող հագուստով թշվառներն են երանելի, որ մեղավոր՝ «վառ» կյանք են վարում, այլ այն այրիները, ովքեր այս կյանքում թեկուզ և ոչ իրենց կամքով սև զգեստ հագած, ճերմակ ու լուսավոր կյանքով են ապրում և առանց տրտնջալու փառաբանում են Աստծուն:

 

1) Երանելի Իսիդորան ճգնում էր Սրբազան Պախոմի Մեծի կողմից չորրորդ դարում Վերին Փիբայիդում Նեղոս գետի ափին հիմնված կանանց մենաստանում: Հանուն Քրիստոսի խենթի սխրանքը կրելով, երանելին խելագար ու դիվահար էր ձևանում, խոնարհեցնում էր իրեն և ստորացնում: Վանական կնգուղի փոխարեն գլուխը քրջերով էր ծածկում, ոտաբոբիկ շրջում և առանց տրտունջի, խոնարհաբար մարդկանցից ընդունում էր անարգանքն ու ծեծը: Երանելու սրբությունը հրեշտակային տեսիլքով բացվեց ճգնավոր աբբա Պիտիրիմին, որն էլ, իր հերթին, դրա մասին պատմեց մենաստանի քույրերին: Դրանից հետո, ցանկանալով խուսափել մարդկային փառքից, երանելին թաքուն հեռացավ մենաստանից և մինչ կյանքի վերջը ճգնեց անհայտության մեջ: Երանելի Իսիդորայի հիշատակության օրը մայիսի 10-ին է (Հույն Եկեղեցու օրացույց):

2) Փիլոն՝ հոգևորականի հագուստ:

3) Աթենքի գլխավոր հրապարակներից մեկը:

 

 

Հայր Պաիսիոս Աթոսացու «Ցավով և սիրով՝ ժամանակակից մարդու մասին» գրքից

Ռուսերենից թարգմանությունը՝ Էմիլիա Ապիցարյանի

12.01.18
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․