Գրքեր

Սաղմոս ՃԽԴ

Օրհնության սաղմոս Դավթի:

Օրհնությունն աստվածխոսության հետ է միավորված և զգուշավորության սաղմոս է սա, որովհետև սրանում մշտապես երգվում է, թե բոլորի աչքը քեզ է ուղղված: Նաև հեթանոսների կոչման մասին է, որ ասում է.

1. Բարձր առնեմ զքեզ, Աստուած իմ, և թագաւոր իմ. և օրհնեմ զանուն քո յաւիտեան եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Պիտի փառաբանեմ քեզ, Աստված իմ, և Թագավոր իմ, ու հավիտյան և հավիտյանս հավիտենից քո անունն օրհնեմ:

Մեր՝ նրա օրենքի տակ խոնարհվելն է և թե՛ գործով, թե՛ խոսքով Աստծու մասին խոսելը՝ Աստծուն փառաբանելով: Քանզի եթե այսպես ջերմագին գթով դավանենք նրան՝ սեփականացնելով ընդհանրական կոչումները՝ Աստված իմ և Թագավոր, նա նույնպես մեզ իրենը կհամարի, ինչպես Աբրահամին, Իսահակին և Հակոբին: Հավիտյան և հավիտյանս հավիտենից. հայտնում է, որ այժմյան օրհնությունը նրա հավիտենական օրհնության գրավականն է՝ հավիտենական կյանքով, ինչպես որ ասում է.

2. Զօրհանապազ օրհնեցից զքեզ. և գովեցից զանուն քո, յաւիտեան և յաւիտեանս յաւիտենից:

Գիշեր-ցերեկ քեզ օրհնություն պիտի մատուցեմ, ու հավիտյանս հավիտենից պիտի գովաբանեմ անունը քո:

Քանի որ այնտեղ հանապազ ցերեկ է, այլ ոչ թե գիշեր, և այնտեղ են նրան օրհնողների օրերը:

3. Մեծ է Տէր և օրհնեալ է յոյժ, և մեծութեան նորա ոչ գոյ չափ:

Մեծ է Տերն ու անչափ օրհնյալ, և նրա մեծությունը սահման չունի:

Ցույց է տալիս, որ մեր օրհնության կարիքը չունի և անչափ օրհնյալ է հրեղենների դասի կողմից: Եվ նրա մեծությունը սահման չունի, որովհետև բոլոր մեծությունները, երբ քննում են, երևում է նրանց երկարությունը, լայնությունը և խորությունը, իսկ որ սա չունի, ապա ինչպե՞ս կարող են չափել:

4. Ազգք և ազգք գովեսցեն զգործս քո. և զզօրութիւնս քո պատմեսցեն:

Սերնդից սերունդ պիտի գովեն գործերը քո, և պիտի պատմեն զորությունները քո:

Ադամի որդիները, որոնք հաջորդում են միմյանց սերնդեսերունդ, և մինչև ծնունդների ավարտը գովաբանելու են Աստծու գործերը: Նաև հրեաներն ու հեթանոսները՝ հավատալով Քրիստոսին, գովաբանում են նրա տնօրինությունն ու սքանչելագործությունների զորությունը:

5. Զմեծ վայելչութիւն փառաց սրբութեան քո խոսեսցին, և զսքանչելիս քո պատմեսցեն:

Քո սուրբ փառքի մեծ վայելչության մասին պիտի խոսեն, և քո հրաշագործությունները պիտի պատմեն:

Այլ մեկ ուրիշն ասում է. «Քո սուրբ փառքի մեծ վայելչությունը սահման չունի», սակայն այն հաղթահարում է մարգարեն՝ խոսելով Աստծու մասին: Մեծ վայելչություն ասելով նկատի ունի արարածներին երևալը, իսկ սուրբ փառք ասելով՝ Որդուն և Հոգուն: Դարձյալ՝ փառքը Որդին է, իսկ սուրբ փառքը՝ Սուրբ Հոգին, որոնք սահման չունեն, այլ արարածները, որքան կարողանում են, խոսում են և պատմում նրա հրաշագործությունների մասին:

6. Զօրութիւն ահի քո ասասցեն, և զմեծութիւնս քո պատմեսցեն:

Քո ահավոր զորությունը պիտի նկարագրեն, և քո մեծությունը պատմեն:

Որ [երևաց] ջրհեղեղով, Եգիպտոսում և անապատում Դադանի և Աբիրոնի հանդեպ: Եվ քո մեծությունը պատմեն. որովհետև չի տանջում այնքան, որքան կարող է, այլ խնայում է, քանզի իր արարածներն են:

7. Զյիշատակ բազում քաղցրութեան քո բղխեսցեն. և արդարութեամբ քո ցնծասցեն:

Քո մեծ բարության հիշատակը պիտի ավետեն, և պիտի ցնծան քո արդարությամբ:

Որովհետև կրկնակի է նրա խնամատարության զորությունը՝ բարկությամբ և քաղցրությամբ, որոնք միմյանց է խառնում՝ իր նման և միայն իր իմացությամբ. ուստի և իր քաղցրությունն առավել Կայենի հանդեպ է երևում քան Աբելի, քանի որ չսպանելով՝ նշան ցույց տվեց, թե զղջացի: Եվ Նոյի ժամանակների բազում չարիքներն անցավոր մահվամբ վճարել տվեց: Ինչպես որ ասում է. քո մեծ բարության հիշատակը պիտի ավետեն.  արարածներն ավետեն՝ արևը, անձրևը, հացը և գինին, ծաղիկներն ու պտուղները, աղբյուրները, գետերն ու ծովերը, այս ամենը հիշատակում են Աստծու բազում քաղցրությունների մասին: Եվ պիտի ցնծան քո արդարությամբ. որովհետև գիտես մեր կարիքներն ու հոգսերը արդարացի կերպով:

8. Գթած ողորմած է Տէր, երկայնամիտ և բազումողորմ:

Գթասիրտ և ողորմած է Տերը, երկայնամիտ և բազումողորմ:

Գթած է որդիների հանդեպ, ողորմած՝ զղջացողների, երկայնամիտ՝ չզղջացողների, և բազումողորմ՝ բազմամեղ զղջացողների հանդեպ:

9. Քաղցր է Տէր առ ամենեսեան, և գթութիւն նորա ի վերա ամենայն արարածոց իւրոց:

Տերը քաղցր է բոլորի հանդեպ, և նրա գթությունը տարածվում է նրա բոլոր արարածների վրա:

Տարերքների և անբան ու բանական կենդանիների [արարածների] հանդեպ, և գթասիրտ է արարածների հանդեպ, որովհետև արարածներին ոչնչից գթությամբ ստեղծեց:

10. Խոստովան եղիցին առ քեզ, Տէր, ամենայն գործք քո, և սուրբք քո օրհնեսցեն զքեզ:

Քո բոլոր գործերը, Տեր, քեզ գոհություն պիտի մատուցեն, և քո սրբերը պիտի օրհնեն քեզ:

Քանի որ քարոզում են իրենց Արարչի մասին, ըստ այնմ, թե՝ «Երկինքը պատմում է Աստծու փառքը» (Սղմ. 18:2):

11. Զփառս արքայութեան քո ասասցեն, և զզօրութիւնս քո պատմեսցեն:

Քո արքայության փառքի մասին պիտի խոսեն, և քո զորությունները պիտի պատմեն:

Ասելով թե՝ քո թագավորությունն անմահ ու անկաշառ է, և զորավոր ու մեծ, քանի որ ամենակալ է [Տերը]:

12. Ճանաչել որդւոց մարդկան զզօրութիւնս քո. և զփառս մեծվայելչութեան արքայութեան քո:

Որ մարդկանց որդիները ճանաչեն զորությունները քո և հրաշափառ մեծավայելչությունը քո արքայության:

Սրբերը քարոզում են, որպեսզի մարդկանց որդիներն իմանան նրա զորության մասին:

13. Արքայութիւն քո արքայութիւն ամենայն յաւիտենից. և տէրութիւն քո ազգէ մինչեւ յազգ:

Քո արքայությունը ողջ հավիտենության արքայությունն է, և քո տերությունը՝ սերնդից սերունդ:

Մահկանացուները քիչ ժամանակ են իշխում, իսկ դու՝ սերնդեսերունդ և հավիտյան:

Հաւատարիմ է Տէր յամենայն ի բանս իւր, և արդար է յամենայն ի գործս իւր:

Հավատարիմ է Տերն իր բոլոր խոսքերում, և արդար է նա իր բոլոր գործերում:

Որ խոսեց օրենքով, մարգարեներով և ավետարանով, քանզի «Ավելի հեշտ է, որ երկինք ու երկիր անցնեն, քան թե օրենքից մեկ նշանախեցի սուտ լինի» (հմմտ. Ղուկ. 16:17), և անսուրբ որևէ բան չի գործում:

14. Հաստատէ Տէր զամենայն գայթագղեալս, և կանգնէ զամենայն գլորեալս:

Տերն ամուր է պահում բոլոր սայթաքողներին, և ոտքի կանգնեցնում բոլոր գլորվածներին:

Ինչպես Դավթին, Պետրոսին, և եթե նույնիսկ խորունկ անդունդի մեջ լինեն, կարող է նրա ձեռքը ողորմությամբ երկարել, դուրս քաշել և վեր բարձրացնել, որովհետև ամենայն ասելով [ցույց է տալիս], որ ոչ մի մեղավորի դուրս չի թողնում, այլ միայն նրանց, ովքեր չեն ցանկանում, ինչպես Սոդոմն էր կամ Գոմորը և կամ Հուդան:

15. Աչք ամենեցուն ի քեզ յուսան, և դու տաս կերակուր նոցա ի ժամու:

Բոլոր աչքերը քեզ վրա են հառած հուսով, և դու ես տալիս նրանց կերակուրը ժամանակին:

Չարերը նրան ուրանալով՝ չեն ճանաչում և անասունները չեն իմանում, սակայն բոլորի կարիքը նրան է աղաղակում, և նա տեսնում է կարիքի բոլոր ակնարկները, և ո՞վ կարող է լցնել [կարիքը] և կերակուր տալ անհրաժեշտ ժամին, որովհետև ժամը նույնպես գիտե:

Տաս դու նոցա և կերակրին,

16. Բանաս զձեռն քո, և լցուցանես զամենեսեան քաղցրութեամբ կամօք քով:

Տալիս ես դու նրանց, և սնվում են նրանք:

Բացում ես ձեռքը քո, և քո քաղցր կամքով հագեցնում ես բոլորին:

Եթե մեզ համար հեշտ է բացել մեր ձեռքերը և պարզել ու տալ կարիքավորներին, ապա առավել ևս Աստծուն [հեշտ է] տալ նրանց, ովքեր հայցում են իրենից, նույնիսկ ագռավի ձագերն են աղաղակում Տիրոջը, ուստի և նրա կամքը միայն բավական է բոլորին:

17. Արդար է Տէր յամենայն ճանապարհս իւր, և սուրբ է յամենայն ի գործս իւր:

Արդար է Տերն իր բոլոր ճանապարհներին, և սուրբ է նա իր բոլոր գործերում:

Քանի որ նրանց, որոնց պետքականի կարոտ ստեղծեց, ապա կերակրելով նրանց՝ արդար է լինում:

18. Մերձ է Տէր առ ամենեսեան, որ կարդան առ նա, առ ամենեսեան, որ կարդան առ նա ճշմարտութեամբ:

Տերը մոտ է բոլոր նրանց, ովքեր կանչում են իրեն, բոլոր նրանց, ովքեր կանչում են իրեն ճշմարտությամբ:

Եվ տեսնում է իրեն կանչողներին, ովքեր ճշմարտությամբ են կանչում, այլ ոչ թե կեղծավորությամբ, իմանում և լսում է, ինչպես Մովսեսին, Ահարոնին և Սամուելին, և ինչպես որ մեկ այլ տեղ է ասում. «Տիրոջը աղաղակեցին, և Տերը լսեց նրանց» (Սղմ. 33:18):

19. Զկամս երկիւղածաց իւրոց առնէ Տէր, աղօթից նոցա լսէ և կեցուցանէ զնոսա:

Իրենից ակնածողների կամքը կատարում է Տերը, լսում է նրանց աղոթքն ու փրկում նրանց:

Որովհետև երկյուղածներն էլ Աստծու կամքը կատարեցին՝ Աստծուն մոտ տեսնելով [իրենց], ինչպես Եղիան և Եղիսեն:

20. Պահէ Տէր զամենեսեան ոյք սիրեն զնա. և զամենայն մեղաւորս սատակէ Տէր:

Տերը պահպանում է բոլոր նրանց, ովքեր սիրում են իրենց, և Տերը կործանում է բոլոր մեղավորներին:

Ինչպես Նոյին պահեց տապանով, և Ղովտին: Եվ կործանում է բոլոր մեղավորներին, ինչպես Նոյի ժամանակաշրջանում ջրով [կործանեց], և սոդոմացիներին՝ հրով, նաև աշխարհի վերջում անդարձ մեղավորներին [կործանելու է] գեհենով:

21. Զօրհնութիւնս Տեառն խօսեսցի բերան իմ. օրհնեսցէ ամենայն կենդանի զանուն սուրբ նորա յաւիտեան, և յաւիտեանս յաւիտենից:

Բերանս Տիրոջ օրհնությունը պիտի խոսի, ամեն կենդանի էակ պիտի օրհնի սուրբ անունը նրա հավիտյանս և հավիտյանս հավիտենից:

Ինչպես որ սաղմոսի սկզբում խոստացավ հավիտյան օրհնել, որովհետև բերանը պետք է օրհնի Աստծուն, որ իրեն բանական ստեղծեց, զատ և ուրիշ անասունի բերանից, և դա իրեն բավարար չի համարում, ուստի և բոլոր կենդանիներին, որոնց թագավորն է, պատվիրում է, որ իր հետ միասին օրհնեն: Յոթանասունից թարգմանության մեջ ամեն մարմին է ասվում, այսինքն՝ բոլորի լրումը. թե՛ անասունների և թե՛ առավել ևս մարդկային մարմինների, որոնց հարության հույս է տվել, որ հավիտյան օրհնեն Աստծուն՝ հոգի դառնալով հոգեղենների հետ և մշտապես նրա փառքն օրհնելով:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը

 

24.08.20
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․