Գրքեր

Սաղմոս ՁԷ

Այսուհետև՝ Մալալեթի իմաստության մասին. իմաստություն, որով պատասխան տվեց Եման Եզրայելացին:

Սիմաքոսը Մալալեթը պար է ասում, Ակյուղասը՝ պարողների խումբ, իսկ 52-րդ սաղմոսում Մալալեթը գյուղ, գավառ և վայր է կոչվում, թերևս այստեղից էին երգիչներն ու պարողները, որոնց հետ նաև այս Եմանը, և սա պարի առաջնորդ էր և եղանակ էր հորինում Աստծուն օրհներգելու համար: Իսկ իր երգելու ժամանակ, երբ հարցրին նրան, թե ինչի մասին է, այնտեղ հավաքված ամբողջ իսրայելացի ժողովրդին պատասխանեց և մեկնեց սաղմոսի իմաստը: Եմանը մի ազնվական Հուդայի որդի Զարեհի որդին էր: Սաղմոսը մասամբ նաև գերուն է վերաբերում, և մարգարեություն է Քրիստոսի չարչարանքների և թաղման մասին: Ասում են, թե Գեթում Դավթին երկաթներով կապեցին, և խորախոր խավար բանտի մեջ գցեցին, և այնտեղ էլ ասաց այս սաղմոսը, և Մալալեթը երգիչն է Դավթի:

1. Տէր Աստուած փրկութեան իմոյ, ի տուէ կարդացի և գիշերի առաջի քո:

Իմ փրկության Տեր Աստված, գիշեր-ցերեկ քեզ կանչեցի:

Ցերեկ, քանի դեռ Երուսաղեմում էին, և գիշեր՝ Բաբելոնում: Նաև այնտեղից դեպի Բաբելոն ցերեկ և գիշեր է: Մեր բնությունն էլ, նախքան Քրիստոսի գալը կարծես թե գիշերվա մեջ էր, և նրանից հետո եկեղեցին՝ ցերեկվա:

2. Մտցեն աղօթք իմ առաջի քո, Տէր, խոնարհեսցի ունկն քո ի խնդրուածս իմ:

Թող աղոթքս հասնի քե՛զ. Տե՛ր, թող խոնարհվի ունկն քո դեպի խնդրանքս:

Թող հասնեն քեզ որպես հաշտության միջնորդ, ինչպես Կոռնելիոսինը:

3. Զի լցաւ չարչարանօք անձն իմ, և կեանքս իմ ի դժոխս մերձեցաւ. և համարեցայ ես ընդ այնոսիկ, որք իջանեն ի գուբ:

Քանզի հոգիս չարչարանքով լցվեց, և կյանքս դժոխքին մերձեցավ: Ես համարվեցի նրանցից, ովքեր մահվան փոսն են իջնում:

Բաբելոնն է դժոխք կոչում, որտեղ Իսրայելը չարչարանքների մեջ էր գտնվում, ինչպես փոսի, նման հեթանոսների, որոնց չի օգնում Աստված: Տերը նույնպես չարչարվեց ինչպես մեկը, որ գերեզմանի մեջ է դրված:

4. Եղէ ես որպէս մարդ առանց օգնականի, և ի մեռեալս ազատ:

Եղա անօգնական մի մարդ, լքված՝ մեռյալների մեջ:

Եվ հատկապես սա Տերն է, որն օգնականի կարիք չուներ, ազատ՝ մեռելների մեջ, ազատ մեղքից և մահվանից, որոնք չէին իշխում նրան, ինչպես որ ասում է. «Ձեզնից ո՞վ կհանդիմանի ինձ մեղքի համար» (Հովհ. 8:46):

5. Որպէս վիրաւորս, որ ննջեն ի գերեզմանս:

Գերեզմանում պառկած սպանվածների պես:

Վիրավոր՝ կողից, ոտքերից և ձեռքերից, ինչպես որ Տիրոջն է հատուկ դա, այլ ոչ թե մարդուն, և չի կարող պարփակվել գերեզմանի մեջ, քանզի ո՞վ քնեց գերեզմանի մեջ, բացի Տիրոջից, որ ասաց. «Ես քնած եմ, բայց սիրտն իմ արթուն է» (Երգ. 5:2):

6. Զորս դու ո՛չ յիշեցէր, նոքա ի ձեռանէ քումմէ մերժեցան:

Որոնց դու չես հիշում և որոնք մերժված են քեզնից:

Չես հիշում սատանային, այլ մարդկանց ես հիշում:

7. Եդին զիս ի գբի ներքնումն, ի խաւարի և ի ստուերս մահու:

Ինձ խորախոր փոսի մեջ դրին, խավարի և մահվան ստվերների մեջ:

Հովսեփին փոսի մեջ դրեցին, այլև խորախոր ասելով նկատի ունի դժոխքը, և ովքե՞ր դրեցին այնտեղ գութն ու սերը, որ ուներ հոգիների հանդեպ: Խավարի, թերևս հուր էր խավարային դժոխքում, այլ նրան՝ մահվան ստվերների մեջ [դրին], այլ ոչ թե մահվան:

8. Յիս հաստատեցաւ սրտմտութիւն քո, զամենայն զբօսանս քո ածեր ի վերայ իմ:

Բարկությունդ ծանրացավ ինձ վրա, ողջ հորձանքներդ իմ դեմ ուղղեցիր:

Ադամի անեծքն ու բարկությունը ինձ վրա վերցրի, և ողջ հորձանքներդ՝ մարդկային ցնորային տարակուսանքներն իմ դեմ ուղղեցիր՝ ցանկանալով, որ ես մարդ լինեմ: Ասում է, թե սկսեց տրտմել և մտածել, թե ինչպե՞ս մարդկանց անվնաս դարձնի սատանայի դեմ պատերազմի ժամանակ:

9. Հեռի արարեր յինէն զծանօթս իմ. և եդին զիս նշաւակ իւրեանց:

Իմ ծանոթներին ինձնից հեռացրիր, և նրանք ինձ նշավակ դարձրին:

Ասում է, թե նա հեռվում ծանոթներ ուներ, և նրանք ինձ նշավակ դարձրին. մինչև այսօր հրեաները նշանակետ են նախատիքների:

10.Մատնեցայ և ո՛չ ելանէի. աչք իմ տկարացան յաղքատութենէ:

Ես մատնված էի դժբախտության ու դուրս չէի գալիս: Աչքերս տկարացան թշվառությունից:

Քանզի չէր ցանկանում ազատվել նրանց ձեռքից: Աչքերս տկարացան թշվառությունից. Սիմաքոսը աչքերս թրջվեցին է ասում, հայտնի է, որ Տերը արտասուք թափեց Երուսաղեմի վրա: Թշվառացած բնությունն է տոչորվում:

11. Աղաղակեցի առ Տէր զօրհանապազ, և համբարձի առ քեզ զձեռս իմ:

Գիշեր-ցերեկ առ Տեր աղաղակեցի և դեպի քեզ կարկառեցի ձեռքերն իմ:

Երեք անգամ աղոթելով, իսկ առաջին արդարները՝ արդարության լույսով:

12. Միթէ մեռելո՞ց առնիցես սքանչելիս քո. կամ բժիշկք յարուցանիցե՞ն խոստովան առնիցին առ քեզ:

Մի՞թե մեռելների համար պիտի հրաշագործություններ անես, կամ բժիշկները պիտի կենդանացնեն նրանց, և նրանք գոհությո՞ւն պիտի մատուցեն քեզ:

Գերուն է պատշաճ այդպես ասել, թե քանի դեռ կենդանի եմ օգնի՛ր ինձ: Նաև Տերը քարոզեց դժոխքի դարպասների մոտ, թե՝ միթե կարծում եք, որ ես մեռել եմ, հոգիներ, և [առավել] ի՞նչ կարող ես անել դու, կամ որևէ բժիշկ, կամ մարգարեներ, որ խոստովանեն քեզ հոգիները, թե Աստված ես:

13. Մի թէ պատմեսցէ՞ ոք երբէք ի գերեզմանի զողորմութիւնս քո, կամ զճշմարտութիւնս քո ի կորստեան:

Մի՞թե որևէ մեկը երբևէ պիտի պատմի քո ողորմությունը գերեզմանում, կամ քո ճշմարտությունը՝ կորստյան մեջ:

Եթե որևէ մեկին ողորմե՞լ ես գերեզմանի մեջ գտնվելու ժամանակ, եթե Ղազարոսին դո՞ւ ես հարություն տվել, ապա քո ճշմարտությունը այստեղ՝ կորստյան մեջ ցույց ես տվել:

14. Մի թէ ճանաչիցի՞ն ի խաւարի սքանչելիք քո, կամ արդարութիւն քո  յերկիր մոռացեալ:

Քո հրաշալի գործերը մի՞թե խավարի մեջ պիտի ճանաչվեն, կամ քո արդարությունը՝ մոռացված երկրում:

Այս մոռացված երկրում, այսինքն՝ որքա՞ն տարիներ են անցել Ադամից հետո:

15. Ես առ քեզ, Տէ՛ր, աղաղակեցի, առաւօտու աղօթք իմ ժամանեսցեն առ քեզ:

Ես, Տե՛ր, առ քեզ աղաղակեցի, առավոտյան իմ աղոթքը քեզ պիտի հասնի:

Տերը ըստ մեր բնության աղոթք է մատուցում Հորը: Առավոտյան իմ աղոթքը քեզ պիտի հասնի, այսինքն՝ իր գալստյան համանակ՝ գիշերվանից հետո:

16. Ընդէ՞ր, Տէր, մերժես զանձն իմ. կամ դարձուցանես զերեսս քո յինէն:

Ինչո՞ւ, Տե՛ր, մերժում ես իմ հոգին, կամ շրջում երեսդ ինձնից:

Քանի որ եկա ես, հոգիներն այլևս թող քեզանից հեռու չլինեն, որ երեսդ չեն կարողանում տեսնել բարկությանդ պատճառով:

17. Տնանկ և վաստակաւոր եմ ես ի մանկութենէ իմմէ, ի բարձրութենէ խոնարհեցայ և ապշեցայ:

Տնանկ և չարքաշ եմ ես մանկությունից ի վեր, բարձրությունից ընկա և շվարեցի:

Տնանկ կոչվեցի քարանձավում ծնվելու պատճառով, և չարքաշ՝ մանկությունից ի վեր փախչելով Եգիպտոս, որովհետև Հերովդեսը ցանկանում էր սպանել:  Խաչի բարձրությունից խոնարհեցրի գլուխս և ավանդեցի հոգիս, սակայն մեռած չէին համարում, այլ՝ կարծում էին, թե ուշագնաց եմ եղել, մինչև որ խոցեցին:

18. Յիս հաստատեցաւ բարկութիւն քո. արհաւիրք քո խռովեցուցին զիս:

Քո բարկությունը ծանրացավ ինձ վրա, քո արհավիրքները խռովեցրին ինձ:

Քանզի անեծքի կոչվեցի, արհավիրքները, որ երկրաշարժի պատճառով եղան, խռովեցրին անդամներին՝ առաքյալներին, քանզի չէին հավատում, որ հարություն եմ առնելու:

19. Շրջեցան զինև որպէս ջուր, զօր ամենայն պաշարեցին զիս ի միասին:

Ջրի պես օրնիբուն շրջապատեցին ինձ, պաշարեցին ինձ բոլորը միասին:

Բազմությունը ջրի պես շրջապատել էր խաչը, ամբողջ օրը՝ մինչև երեկո պաշարեցին:

20. Հեռի արարեր յինէն զբարեկամս իմ և զծանօթս իմ, վասն թշուառութեան իմոյ:

Իմ թշվառության պատճառով բարեկամներիս ու ծանոթներիս հեռացրիր ինձնից:

Առաքյալներին՝ ինձ թշվառության մեջ տեսնելով: Այս ամբողջ նկարագրությունը գերության մեջ գտնվողին է հատուկ:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը

 

25.03.19
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․