Գրքեր

Սաղմոս ԼԱ

Դավթի իմաստությունը

Նույն միտքն է արտահայտում նաև մեղանչելուց հետո ասված այս սաղմոսը, ինչի պատճառով էլ իմաստություն է կոչվում, որովհետև զգուշություն է առանց գայթակղվելու ընթանալը և իմաստություն է գլորումից վեր բարձրանալը: Դարձյալ ունի նաև ավազանի մկրտության խորհուրդն ու շնորհը, ինչպես նաև Ադամի, Եզեկիայի և Ահարոնի մասին է:

1. Երանի՛, ում թողութիւն եղեւ մեղաց. և ծածկեցան ամենայն յանցանք նորա:

Երանի նրան, ում մեղքերին թողություն տրվեց և ում բոլոր հանցանքները ծածկվեցին:

Մի՞թե ես իզուր այդքան աշխատեցի՝ քուրձ հագնելով, մոխիր լցնելով վրաս և արտասուք թափելով: Եվ ծածկվեցին. թեև ես թողություն ստացա, ասում է, բայց պատմում է ըստ մեղքերի օրինակի: Երանի նրանց, ում մեղքերը հիմնովին մաքրվեցին և ծածկվեցին, հետևապես, ո՛չ երանի նրանց, ովքեր հիմնովին չմաքրվեցին և նորից իրենց փսխածին  դարձան:

2. Երանի՛ առն՝ որում ոչ համարեսցի Տէր զմեղս նորա. և ոչ գոյ նենգութիւն ի բերան նորա:

Երանի այն մարդուն, որին Տերն այլևս մեղավոր չի համարում, և որի բերանում նենգություն չկա:

Նրան մեղավոր չի համարում, ում գործերը թեև գովելի չեն, բայց թողության միջոցով այլևս մեղապարտ չէ իր անգիտության և երեխայության պատճառով: Դարձյալ, այս երանությունը ոչ թե առաքինի գործի համար է, այլ հավատքի, ինչպես Զաքեոսի ու պոռնիկ կնոջ հավատքն էր, և նաև նրանը, ով լսեց. «Դո՛ւստր, քո հավատքը քեզ փրկեց» (Մարկ. 5:34), և ավազակինը: Դարձյալ՝ երանի այն մարդուն, որին Տերը այլևս մեղավոր չի համարում. ոմանք ոչ թե հավատքով Աստծո մոտ եկան, այլև տարբեր այլ պատճառներով, ինչպիսիք էին գաբավոնացիները, Սիմոն Սամարացին, որ մկրտվեցին, և որոնց բերանում նենգություն չկար, բայց սրտով ուղիղ չէին:

3. Լռեցի ես՝ և մաշեցան ամենայն ոսկերք իմ, առ աղաղակել ինձ առ Տէր զօրհանապազ ի տուէ և գիշերի:

Ես լռեցի, և իմ բոլոր ոսկորները մաշվեցին՝ ամեն օր գիշեր-ցերեկ Տիրոջը կանչելուց:

Կարծես թե չէի ցանկանում խոստովանել մինչև Նաթանի գալը, սակայն հյուծվում ու մաշվում էի խորհուրդների պատճառով: Տիրոջը կանչելուց. և թեպետ մաշվում էի, ասում է, բայց նրանց պես չէի, ովքեր չեն ցանկանում Աստծո մոտ գալ, քանզի աղաղակն արդեն իսկ արտահայտում է սրտի բողոքը, ինչպես Մովսեսի դեպքում էր:

4. Ծանրեաց ձեռն քո ի վերայ իմ. դարձայ ի թշուառութիւն, զի հարան յիս փուշք:

Քո ձեռքը ծանրացավ ինձ վրա. ես կրկին ընկա թշվառության մեջ, քանզի փշերն ինձ ծածկեցին:

Նեղությունների և հալածանքների մասին է ասում: Կրկին ընկա թշվառության մեջ ասելով նկատի ունի հոգուն, քանզի խղճմտանքի փշերն ինձ ծածկեցին:

5. Զմեղս իմ ցուցից քեզ, և զանօրէնութիւնս իմ ոչ ծածկեցից ի քէն:

Մեղքերս քեզ ցույց կտամ, և անօրենությունս չեմ ծածկի քեզնից:

Սա է ապաշխարության կարգը, ինչպես ասաց Եսայու միջոցով. «Նախ դու խոստովանի՛ր քո անօրենությունները» (Ես. 43:26):

6. Ասացի, թէ պատմեցից ինձէն զմեղս իմ. և դու թողցես զամենայն ամբարշտութիւնս մեղաց իմոց:

Ասացի, թե կխոստովանեմ մեղքերն իմ, և դու թողություն կտաս իմ մեղքերի ամբողջ ամբարշտությանը:

Նաթանից սովորելով:

7. Վասն այսորիկ յաղօթս կացցեն առ քեզ ամենայն սուրբք, ի ժամ ընդունելի:

Դրա համար բոլոր սրբերն հարմար ժամին աղոթքի կկանգնեն քո առաջ:

Երբ անմեղ են և իրենց [ժամանակն] Աստծուն են տալիս, այլ ոչ թե իրենց անձերին, իսկ մեղավորները խոստովանությունից հետո մաքրվում են: Դարձյալ, երբ խռովությունները հանդարտվում են և դա պատարագի ժամն է:

8. Բայց միայն ի ջուրցն հեղեղաց բազմաց, որ առ նոսա ինչ ոչ մերձեսցի:

Եվ սաստիկ ջրհեղեղների ժամանակ նրանց ոչինչ չի պատահի:

Որովհետև սրբերը Նոյի պես զգուշացան մեղքերի պատճառներից. սկզբում սրբերին և նրանցից հետո նոր զղջացողներին, եթե նույնիսկ կռապաշտության հեղեղներ, հերձվածություն և մեղքեր մոտենան, նրանք այլևս ոչնչից չեն փորձվի:

9. Դու ես ապաւէն իմ ի նեղութենէ յայսմանէ, որ շուրջ եղեն զինև:

Դու ես իմ հենարանն այն նեղության մեջ, որը շուրջս պատեց:

Անհնար է, որ նեղություն չգա մկրտվածների և մեղքերից դարձի եկածների վրա, սակայն նրանց հավատարիմ հենարանն Աստված է, որ իրենց կարողություներից առավել փորձություն չի տալիս նրանց:

10. Ցնծութիւն իմ, փրկեա՛ զիս յայնցանէ, որ պաշարեցին զիս:

Ո՛վ ցնծություն իմ, փրկի՛ր ինձ նրանցից, ովքեր պաշարեցին ինձ:

Քանի որ ցնծությամբ զգեստավորվեցին մկրտվածները, այդ պատճառով էլ Տիրոջը ցնծություն են կոչում, ով ոչ թե բարություն ունի, այլ իր բնույթով է ամբողջովին բարի:

11. Իմաստուն արարից զքեզ և խելամուտ ի ճանապարհ, յոր և գնասցես. և հաստատեցից ի վերայ քո զաչս իմ:

«Քեզ կիմաստնացնեմ ու խելամիտ կդարձնեմ քո ընթացած ճանապարհին և աչքերս վրադ կպահեմ»:

Պատասխան է լսում Տիրոջից, թե՝ կիմաստնացնեմ քեզ՝ մարգարեություն թողնելով քեզ, այսուհետև անմեղությունը կառաջնորդի քեզ: Ինչպես նաև իմաստնացնում է մկրտվածներին: Եվ աչքերս վրադ կպահեմ ասելով նկատի ունի իր խնամակալությունը:

12. Մի՛ լինիք որպէս զձիս և զջորիս. զի ոչ գոյ ի նոսա իմաստութիւն. ի սանձս և ի դանդանաւանդս ճմլէսցես զկզակս նոցա, որ առ քեզ ինչ ոչ մերձեսցին:

Մի՛ եղեք ձիերի և ջորիների պես, որոնք գիտակցություն չունեն. սանձով և պախուրցով պետք է նրանց կզակը ճմլել, որ քեզ չմոտենան:

Դուք որպես բանական էակներ, ասում է, ընտրեք արժանավոր բաներ և հոժարակամ եղեք, մի՛ եղեք անասունների նման՝ հրեաների, հեթանոսների և հերձվածողների պես, հպարտ և իգամոլ ձիերի և անսաստ ջորիների պես կամ նրանց պես, ովքեր անբնական են և անծնունդ՝ բարի պտուղների: Հակառակ դեպքում ձեզ կխրատի սանձով և պախուրցով, ինչպես որ դուք եք խրատում նրանց [կենդանիներին] կամ վայրենացած կզաքիսներին՝ իմաստությամբ և մեծ քաջությամբ, որպեսզի ձեզ չկարողանան մոտենալ: Դարձյալ, եթե վայրենացած կենդանիները փաղաքշական խոսքով չգան քեզ մոտ, ապա սանձով և պախուրցով քեզ մոտ կբերես:

13.  Բազում տանջանք են մեղաւորաց. բայց ոյք յուսան ի Տէր՝ ողորմութիւն Տեառն շուրջ եղիցի զնոքօք:

Շատ են մեղավորների տանջանքները, բայց ովքեր իրենց հույսը դրել են Տիրոջ վրա, Տիրոջ ողորմությունը կպարուրի նրանց:

Շատ են՝ ըստ օրենքի, բայց ովքեր իրենց հույսը դրել են քավության վրա, մկրտության միջոցով ողորմությունը ոչ միայն կմաքրի նախկին մեղքերից, այլև պարսպի պես կշրջապատի նրանց՝ պահելով ամեն տեսակի վտանգներից:

14. Ուրախ եղերուք և ցնծացէք արդարք, ի Տէր պարծեցարուք ամենեքեան, ոյք ուղիղ էք սրտիւք:

Ուրա՛խ եղեք և ցնծացե՛ք Տիրոջով, ո՛վ արդարներ. պարծեցե՛ք բոլորդ, որ ուղիղ եք սրտով:

Արդարացածնե՛ր, այսուհետև պահե՛ք ուրախությունը, ցնծությունը և պարծանքը, ոչ թե խոսքով պարծենալով, այլև ուղիղ սրտով ապրելով առանց խղճմտանքի:

 

 

Վարդան Արևելցի, Մեկնութիւն Սաղմոսացն Դաւթի, Էջմիածին, 1797 թ.

Գրաբարից թարգմանեց Գայանե Թերզյանը

16.10.17
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․