Ծուլությամբ մարդը գողանում է իր իսկ ժամանակը

Ինչպե՞ս հաղթահարել ծուլությունը. հարց, որ յուրաքանչյուրն իր կյանքում գոնե մեկ անգամ իրեն ուղղած կլինի: Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցին ծուլությունը համարում է մահացու մեղք:

Աստված մեզ շնորհել է թանկագին մի պարգև՝ ժամանակը, որի ճիշտ կամ սխալ գործածության համար պատասխանատու ենք լինելու Աստծո առջև: Այդ պատճառով էլ հարկ է ժամանակը ծուլությամբ չանցկացնել: Սբ. Անտոն Անապատականը հորդորում է սիրել աշխատանքը, որը սրտին մաքրություն է տալիս:

Ծուլությունը ծնում է բազմաթիվ չարիքներ: Նեղություն, ձանձրույթ և այլ մեղքերի հետ միասին այն մարդուն տանում է դեպի հոգու մահ: Հինգ անմիտ կույսերը, որ զլացել էին իրենց հավատքի հիման վրա բարի գործեր կատարել դուրս մնացին հարսանիքի սրահից՝ Երկնքի Արքայությունից (Մատթեոս 25:1-13):

Բացի չարիքի աղբյուր լինելուց Սբ. Հովհան Ոսկեբերանը նշում է, որ աշխարհի վրա չկա ոչինչ, որ չփչանա անշարժությունից՝ անշարժ լճացած ջուրը հոտում է, երկաթը, ընկնելով որակից, պատվում է ժանգոտությամբ, հողը, հանգստի մեջ մնալով, անպիտան խոտեր և տատասկ է աճեցնում: Ապա նաև նշում է, որ ընդհանրապես, ամեն մի էակ անգործությունից փչանում է, իսկ իրեն հատուկ գործունեությունից դառնում օգտակար: Ոսկե խոսքեր ունեցող սուրբը հավելում է նաև ծուլության հակառակ կողմը՝ ոչ պատշաճ գործունեությունը, ինչը նույնպես վնասակար է, ինչպես օրինակ, երբ մարդն ոչինչ չուտի, կփչացնի ատամները, բայց եթե ուտի ոչ պատշաճ բաներ, կփշրի այն:

Մարմնավոր անդամներն էլ անգործությունից հիվանդանում են, և ծուլությունը մարմինը վնասելուց առավել վնասում և հիվանդացնում է հոգին: Եվ այդ հիվանդությունը հնարավոր չէ մարդկանցից թաքցնել կամ արդարացնել, որովհետև Սուրբ Գիրքն ասում է` չկա ծածուկ բան, որ ի հայտ չգա (Մարկոս 4:22):

«Ծույլը միշտ կարիքի մեջ պիտի լինի, բայց ժրաջան ձեռքը ճար կգտնի» (Առակներ 13:14):

Անգործության մեջ լինելով՝ մարդը կարծում է, որ ազատ է անելու այն, ինչ ցանկանում է, բայց իրականում նա գերի է այս մահացու մեղքին: Նրա ազատությունը կեղծ է, քանի որ նա չի կարողանում ինքն իրեն տիրապետել և հաղթահարել ծուլությունը:

Նոր Կտակարանում ևս հանդիպում ենք ծուլությունը դատապարտող օրինակների: Ծույլ մարդը չի ուրախանում Աստծո կողմից տրված պարգևներով և այդ պատճառով կենթարկվի դատի. «Չար և ծո՛ւյլ ծառա, եթե գիտեիր, որ հնձում եմ, ինչ որ չեմ սերմանել, և հավաքում եմ, ինչ որ չեմ ցանել» (Մատթեոս 25:26):

«Միաժամանակ, ծուլության վարժվելով, սկսում են տնից տուն շրջել և ոչ միայն ծույլ, այլ նաև բամբասող ու հետաքրքրասեր են և խոսում են իրենց չվերաբերող բաների մասին»,- այսպես է նկարագրում Սբ. Պողոս առաքյալն այն մարդկանց, որ անգործության են վարժված (Ա Տիմոթեոս 5:13):

Ծուլության ավերները կարող են յուրաքանչյուրի համար դաս հանդիսանալ. Դավիթ թագավորը Աստծո առաջ իր ամենածանր մեղքը գործեց, երբ, պատերազմից վերադառնալով, իր հանգիստն էր վայելում պալատում: Մոլորվեցին և երկնային պատիժներով դատապարտվեցին Նոյի ժամանակվա մարդիկ, Սոդոմ-Գոմորի ժողովուրդը, երբ հանգստության ու ապահովության մեջ ուտում և խմում էին՝ իրենց մարմնավոր ցանկությունների հետևից գնալով:

Ծուլությունն աստիճանաբար է հասունանում մարդու մեջ, այդ իսկ պատճառով հարկավոր է հենց սկզբից պայքարել նրա դեմ, քանի դեռ այն չի դարձել բնավորություն: Ծնողի համար կարևոր է երեխային դեռ փոքրուց աշխատասիրության մղել, քանի որ փորձը ցույց է տալիս, որ որքան զբաղված է երեխան, այնքան ավելի կազմակերպված է, կարգապահ և պատասխանատու: Մեր Տերը՝ Հիսուս Քրիստոս, պատանի տարիքում հնազանդ լինելով ծնողներին, զարգանում էր իմաստությամբ և մարմնով՝ սիրելի դառնալով Աստծուն և մարդկանց, իսկ երեքամյա քարոզչության ընթացքում և՛ գործում էր և՛ ուսուցանում: Պաիսիոս Աթոսացին իր «Ընտանեկան կյանք» գրքում, երեխաների առողջ լինելու հետ կապված, ծնողներին խորհուրդ է տալիս նրանց աշխատանքի ուղարկել ինչ-որ մեկի մոտ և նույնիսկ վճարել այդ մարդուն դրա համար: Շարունակելով հորդորն ասում է. «Միայն թե երեխաները սիրեն այն աշխատանքը, որը պետք է անեն: Քանի որ, եթե պատանին, ուժ ու գլուխ ունենալով, չի աշխատում, ապա՝ թուլանում է, դառնում ալարկոտ ու թուլակամ: Իսկ եթե դրա հետ մեկտեղ նաև տեսնում է, որ մյուսները հաջողում են, ապա խճճվում է սեփական եսասիրության մեջ և ոչնչից չի ուրախանում: Նա մշտապես մտահոգ է, և նրա ուղեղը կարծես ծղոտով լեցուն լինի»:

Ըստ Սբ. Հովհան Ոսկեբերանի՝ մեղքից առաջացած վերքերի բուժում, ներշնչանք և ուսուցում ունի իր մեջ որպես պատիժ հանդիսացող այս խոսքը, որ Աստված ասաց Ադամին. «Ճակատիդ քրտինքով քո հացը ուտես» (Ծննդոց 3:19):

Ծուլությունը հաղթահարելու օրինակ է ցույց տալիս Սողոմոն Իմաստունը. «Մրջյունի մոտ գնա, ո՛վ ծույլ, նախանձի՛ր նրա գործերին և իմաստուն եղիր նրանից ավելի. քանզի նա ո՛չ հողագործ է, ո՛չ վերակացու և ո՛չ էլ գլխին տեր ունի, բայց ամռանը նա պատրաստում է իր ուտելիքը» (Առակներ 6:6-9):

Ամենափոքր նպատակի համար անգամ անհրաժեշտ է գործել, այդ մասին է փաստում հետևյալ ասացվածքը. «Աստված ամեն թռչնին որդ է տալիս, բայց երբեք չի դնում այդ որդն ամեն մի թռչնի բնում»:

Շենուդա Գ պատրիարքը մատնանշում է, որ զբաղված մարդը հսկում և ուղղում է իր մտքերը՝ համաձայն իր զբաղմունքի: Նշելով, որ ձեռքի աշխատանքով զբաղված մեկն ուղղում է իր մտքերը իր զբաղմունքի վրա, գիտնականը զբաղվում է իր գիտությամբ, հողագործն իր տնտեսությամբ, վանականը՝ աստվածպաշտությամբ: Սակայն ծույլ մարդն իր միտքն արձակ է պահում չար մտքերի համար, նա չի հսկում իր միտքը, այլ նրանք են առաջնորդում նրան:

«Աշխատասեր անձի վրա Սուրբ Հոգին է իջնում»,- ասել է եկեղեցու հայրերից մեկը:

Աշխատասիրության օրինակ է մեզ համար նաև Սբ. Պողոս առաքյալը, ով իր առաքելական ճամփորդության ժամանակ քարոզներին զուգահեռ անդադար աշխատում էր: Թեսաղոնիկեցիներին նա ասում էր. «Եղբայրներ, հիշեցեք մեր վաստակը և ջանքը, երբ գիշեր-ցերեկ աշխատում էինք» (Ա Թեսաղոնիկեցիներ 2:9): Իր աշխատանքային վաստակով նա օգնում էր նաև ուրիշներին:

Այսպիսով, ամենօրյա ջանքով, աղոթելու տիրավանդ պատգամով՝ «Արթո՛ւն եղեք և ամենայն ժամ աղոթեցե՛ք» (Ղուկաս 2:56), բարի գործերով, եկեղեցու հայրերի բուժիչ խրատներով, սրբերի վարքերի ընթերցանությամբ, Աստծո տուն այցելելով, աստվածահաճո զրույցներով, հնարավոր կդառնա հաղթահարել մահացու այս մեղքը՝ ծուլությունը:

Կարինե Սուգիկյան