19 Մարտ, Գշ, Մեծ պահքի ԼԷ օր

Գրքեր

Յուրաքանչյուր մահ մեր մեղքն է

Այսօր յուրաքանչյուր հոգևորական, ով ծառայություն է իրականացնում ոչ միայն մայրաքաղաքներում, այլև խուլ գյուղերում, բախվում է նախկինում գրեթե անհայտ հոգևոր մի երևույթի` թմրամոլության: Տասնյակ երիտասարդներ, իսկ ավելի հաճախ վշտից խենթացած նրանց հայրերն ու մայրերը, գալիս են եկեղեցի` վերջին հույսի ետևից, որը տալիս է միայն Աստված, երբ մարդկային բոլոր միջոցներն արդեն սպառված են:

Եկողների մեջ գործնականորեն չկան գիտակից քրիստոնյաներ. եկեղեցական միջավայրում թմրամոլությունը ծայրահեղ հազվագյուտ, բացառիկ երևույթ է: Այս դժբախտներից ոմանք սոսկ անվանապես են կնքված, ինչ-որ մեկը ցանկանում է կնքվել, որպեսզի ՙապաքինվի՚, բայց նրանցից իրենց համար անհայտ այս աշխարհ ոտք են դնում անկեղծ ցանկությամբ` հասու լինելու Աստծո և մարդու մասին այն մեծ ճշմարտություններին, որոնց մասին միայն հեռվից-հեռու էին լսել: Հասու լինելու այն ներըմբռնողականությամբ, որը ծնվում է դատապարտված մարդկանց կյանքի ծարավից` նրանք հասկանում են, որ այս մեծ հարցերի պատասխաններում թաքնված է նրանց փրկությունը:

Եվ ամեն մի հոգևորական, լինի նա աստվածաբանության մագիստրոս, կամ վանական, ծարավ այս հոգու առջև բացում է այնպիսի հրաշալի հորիզոններ, այնպիսի անհասանելի-գեղեցիկ աշխարհ, որ դատապարտված, մահացու հիվանդ, խեղված գիտակցությամբ և կործանված կամքով մարդը ապրել շարունակելու ոչ միայն հույս, այլ նաև ուժ ու ցանկություն է ստանում: Նա մինչև այժմ իր համար անհայտ աղբյուրներից դուրս է բերում աշխարհը նորովի ճանաչելու ուրախությունը, և’ այն աշխարհը, որը շրջապատում է նրան, և’ հոգևոր աշխարհը, որը նա գտնում է ինքն իր մեջ: Վերջապես, իր սեփական կյանքով սկսում է ճանաչել Անհասանելի Աստծուն, որի առաջ երկյուղածությամբ խոնարհվում է այս` արդեն ազատ, նոր մարդը:

Նա կհասկանա, որ իր հետ պատահածը պարզապես հիվանդություն չէ, այլ մի ինչ-որ ավելի մեծ բան` այն, ինչն իր նախնիները սլավոնական բառով անվանում էին ՙկիրք՚, որը թարգմանվում է և’ որպես ՙուժեղ, անսանձելի ցանկություն՚, և’ որպես ՙչարչարանք, տառապանք՚: Սակայն սա հատուկ կիրք է. այն արհեստական է, ներմուծված դրսից, բայց իր հոգուն և մարմնին այնքան հարազատ, որ դարձել է ասես իր մի մասը: Նա նաև սթափ ու համարձակ հասկանում է, որ այս կիրքը իր մեջ կլինի մինչև կյանքի վերջ և մինչև կյանքի վերջ էլ նա ստիպված է պայքարել դրա հետ: Բայց Եկեղեցում նրան տրված է ամեն ինչ` այս պայքարում հաղթող դուրս գալու համար` հաղորդության խորհուրդ, խոստովանանք, ճգնավորների բազմաթիվ սերունդների մենակեցական փորձ, երանելի աստվածային օգնություն:

Այս տկարությամբ ախտահարված և այդ պատճառով էլ եկեղեցի եկած մարդկանց մեծ մասը անցնում է հենց այսպիսի հոգևոր ճանապարհ: Բայց լինում է նաև այլ կերպ:

Մենք հստակ գիտենք, որ Աստված մարդու փրկության համար անում է ամեն ինչ, բայց, ինչպես գրում են Եկեղեցու հոգևոր հայրերը, Աստված չի կարող փրկել մարդուն առանց իր օգնության:

Յուրաքանյուր ձախողում, ավելին` յուրաքանչյուր մահ մեր մեղքն է, մեր բացթողումը, մեր աղոթքների անբավարարությունը: Նաև պրոֆեսիոնալիզմի անբավարարությունը:

Մենք մեկ անգամ չէ, որ պետք է խոսենք այն մասին, թե թմրամոլությունը սպառնում է երկրի ազգային անվտանգությանը, սարսափելի է, որ թմրանյութերի սերմանողներ են դարձել բանակն ու դպրոցը, որ գոյություն ունի ճյուղավորված, կոռումպացված հանցագործ համակարգ, որը թմրանյութերի վաճառքից ստանում է հինգ հարյուրից մինչև երկու հազար տոկոս շահույթ և որի հետ պայքարը հսկայական ուժեր է պահանջում, պահանջում է պետական որոշումներ կայացնելու համարձակություն: Սակայն ես ցանկանում եմ Ձեր ուշադրությունը սևեռել ևս մեկ, նոր խնդրի վրա. թմրանյութերի ներթափանցումը մեր բազմաչարչար, տանջված գյուղ, գյուղական միջավայր, որը, միգուցե, վերջին հարյուր տարիների ընթացքում ամենաշատն է տուժել:

Թմրանյութեր կարելի է գնել տառացիորեն ցանկացած գյուղում: Եթե նախկինում ընդունված էր համարել, որ թմրամոլության պրոբլեմը վերաբերում է միայն խոշոր քաղաքներին, ապա այսօր դա այդպես չէ: Էժան թմրանյութերը լցվել են գյուղ: Եվ գյուղական երիտասարդությունը ոչնչով պաշտպանված չէ` ո’չ հավատով, ո’չ բարու ու չարի մասին բարոյական հասկացություններով, ո’չ մեկ այլ ուրիշ գաղափարախոսությամբ, ոչ էլ անգամ ինքնապաշտպանության զգացողությամբ:

Թմրանյութերը իրականություն են և ոչ թե հեռանկար, սկսվող համաճարակ, որը սկզբում կյանքեր է խլում, իսկ զոհեր դեռ էլի ու էլի կլինեն: Մասնագետ հոգեբանների գնահատականներով դպրոցականների մոտ յոթանասուն տոկոսը կամ անդրդվելի թմրամոլներ են, կամ հակում ունեն թմրանյութերի հանդեպ:

Իսկ ինչը դպրոցականներին կպաշտպանի թմրանյութերից: Իսկ ինչու չծխել այս խոտը կամ ծակվել հերոինով, որը շատ էժանացել և հաստատակամորեն ներթափանցում է գավառ: Ինչու նրանք պետք է լինեն ավելի քիչ ՙգողական՚, չվերցնեն կյանքից ամեն ինչ, քան իրենց հասակակիցները, ովքեր հեռուստացույցից թելադրում են նրանց, թե ինչպես պետք է ապրել, թելադրում են և’ մոդա, և’ միտք, և’ ցանկություն:

Այսօր մահացությունը երկու անգամ գերազանցում է ծնելիությունը: Ծնված երեխաները, եթե նրանց բախտը բերել է և նրանց ծնողները հարբեցողներ կամ թմրամոլներ չեն, հավանականության մեծ տոկոսով կդառնան թմրամոլներ: Նրանք նույնպես կարող են մահանալ քսանմեկ տարեկան հասակում, եթե իրենց ներկայիս և ապագա մարդասպանների դեմ հիմա ամենակտրուկ միջոցները չձեռնարկվեն:

Որպեսզի հասկանանք, որ այս ամենը չափազանցություն չէ, բավական է լինել մայրաքաղաքի ցանկացած դիահերձարանում: Վերջերս ես մասնակցեցի մի տարեց տղամարդու թաղմանը: Դիահերձարանում միայն նա էր` մի քանի երիտասարդների մարմինների հետ: Ես հարցրեցի, թե ինչու է այս ամենը տեղի ունենում: Դիահերձարանի աշխատակիցը պատասխանեց. ՙԹմրանյութը՚:

Երբեմն, այս աղետալի իրադրությունը կապում են սոցիալական խնդիրների հետ. սով, աղքատություն, անգործություն, պետական չարաշահումներ: Ինչ-որ չափով դա գուցե և այդպես է, սակայն նայեք արևմտյան, այսպես կոչված ՙբարեկեցիկ՚ երկրներին, որոնց քաղաքացիները ասես ամեն ինչով ապահովված են:

Այսօր Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում թմրամոլությունը ոչ միայն կասեցված չէ, այլև մշտապես աճում է` չնայած վերջինիս դեմ պայքարի համար հատկացվող միլիարդավոր գումարներին: Այն երկրներում, որտեղ կիրառվում է լիբերալիզմը այս չարիքի դեմ, իրադրությունն ավելի վատթար է: Հոլանդիան, որտեղ մասամբ, պետական ծրագրի իրականացմամբ, օրինականացված են թմրանյութերը, վերածվել է Եվրոպայի ՙթմրանյութերի փոսի՚: Իսպանիան, որի կառավարությունը 1985-ին հետևեց Հոլանդիայի օրինակին, հասավ նրան, որ տասը տարի հետո, միայն օրինական գրանցված թմրամոլների թիվը աճեց ութ անգամ: Իրադրությունը քիչ ավելի բարվոք է այն երկրներում, որտեղ իրականացվում է գերկոշտ քաղաքականություն. դրանք մի քանի արաբական երկրներ են: Բայց այնտեղ էլ թմրանյութերի օգտագործումը տարեկան աճում է 2-3%:

Թմրամոլությունը ոչ այնքան և ոչ միայն բժշկական, իրավական կամ սոցիալական խնդիր է: Առաջին հերթին այն աշխարհայացքային խնդիր է: Պատահական չէ, որ նա է փրկվում, ում մեջ լավագույն մակարդակով հոգևոր հասունացում է տեղի ունեցել, ով կյանքում ձեռք է բերել ամուր հոգևոր հենարան:

Սակայն ոչ ոքի բռնությամբ հավատքի չես բերի: Անգամ թմրամոլին, ով արդեն զգում է իր կործանումը, չի կարելի եկեղեցի բերել և փրկել ՙստիպողաբար՚: Քրիստոնեությունը` ազատ մարդու ընտրությունն է: Եվ կատարելով այդ ընտրությունը, մարդն իր ներսում այդ չարիքի դեմ պայքարելու համար անհավանական ուժ է ստանում:

Եթե մեր հասարակությունը որոշի լրջորեն պայքարել մեր ժամանակների այս ժանտախտի դեմ, ապա նա պետք է անցնի հենց նման ճանապարհով: Հակառակ դեպքում ոչ մի կառավարական ծրագրեր, ոչ մի բազմամիլիոն ներդրումներ, ոչ մի վերականգնողական կենտրոներ չեն կասեցնի այս չարիքի տարածումը, ինչպես դրանք այն չեն կասեցնում արևմտյան երկրներում:

Ռուսաստանում ահա արդեն տասնյակ տարիներ ազգային գաղափար են որոնում: Եթե դրա որոնումները շարունակվեն ռուսական ազգային պատմության համատեքստից, ուղղափառության հոգևոր հիմքերից դուրս, ապա ստիպված են երկար փնտրել: Մենք ոչինչ չենք գտնի, բացի նրանից, ինչ Աստված տվել է: Եթե մենք ժխտենք սա, ապա մեզ, այսպես կոչված երկրորդ շրջանում սպասվում են այնպիսի փորձություններ, որոնք պատահեցին քսաներորդ դարում: Անհրաժեշտ է պետական ամուր, որակյալ գաղափարախոսություն` հիմնված առողջ աշխարհզգացողության վրա, ամուր հոգևոր հիմք, որն ունակ է կրել այսպիսի հսկայական զանգվածը, ինչպես Ռուսաստանն է իր բոլոր խնդիրներով, նոր և արդեն հնացած հիվանդություններով: Հարկավոր է ուժ, որն ի զորու կլինի մարդուն պաշտպանել ողջ բազմադեմ, անողոք, խորամանկ չարից, որն այսօր դեռ տարածվում է մեր ամբողջ երկրով:

 

Ռուսերենից թարգմանեց՝ Տ. Գրիգոր քհն. Գրիգորյանը

 

21.10.14
ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․