Սիրով չմատուցվելու համար, քանի որ զոհը Աստծուն մատուցվում է որպես ընծա, իսկ ընծան սիրո նշան է, եթե մարդու սրտում սեր չլինի, նրա ընծան ընդունելի չէ, և սերն էլ առանց սրտի նվիրումի չի լինում, այս պատճառով Աստված մարդու սիրտն է ցանկանում (Առակ. ԻԳ 26), քանի որ սիրտը նվիրողը իր կյանքն ու ամբողջ հարստությունն էլ կնվիրի: Արդ, Կայենի սրտի մեջ առ Աստված սեր չլինելու պատճառով նրա զոհը ընդունելի չեղավ. քանի որ Կայենը երկրագործ էր, հողի արդյունքից  ընծա բերեց, սակայն իր ժամանակին և լավը չընծայեց (Ծննդ. Դ 3), մինչդեռ Աբելը, քանի որ հովիվ էր, առանց ժամանակ կորցնելու, պարարտ և նախածին կենդանիներից ընծայեց:

Այն ժամանակի պահանջների համեմատ, ընդունված ընծայի վրա երկնքից հրաշքով կրակ իջնելով՝ ընծայի ընդունելի լինելն էր հայտնի դառնում (Եբր. ԺԱ 4): Աբելի զոհի վրա երկնքից հուր իջավ, սակայն Կայենի զոհի վրա չիջավ (Ծննդ. Դ 4): Թեպետ Կայենը այս պատճառով մեծ տրտմության մեջ ընկավ, սակայն իր արարքի համար չզղջաց, և իր անտեղի տրտմությամբ հանցանքն էլ ավելի սաստկացրեց, քանի որ հանցանքը չգիտակցելով՝ իր զոհի չընդունվելու համար նեղսրտեց: Սակայն Աստված Իր ողորմությամբ ցանկացավ Կայենին ազդարարել, որ հանցանք գործեցիր, ուրեմն պետք է լռես (Ծննդ. Գ 7): Սակայն նա դարձյալ անզեղջ մնաց:
Եվ քանի որ Աստված Աբելի պատարագը ընդունեց, հնարավոր է, որ ավագության պատիվն էլ նրան տար. Կայենը սկսեց կասկածել և Աբելին սպանելու չար խորհուրդը հղացավ: Նրան այս սոսկալի ցանկությունից հետ պահելու համար Աստված Կայենին հայտնում է, որ Աբելը նրան պիտի հնազանդվի և նա պիտի իշխի նրա վրա (Ա Հովհ. Գ 2), կարծես թե ցանկանում է ասել. «Անդրանկության պատիվը քեզ է պատկանում, միայն թե զղջա և եղբորդ չարիք մի՛ արա», սակայն նախանձը թույլ չտվեց, որ Կայենը իր վատ և եղբայրասպան խորհրդից ետ կանգնի: Ենթադրվում է նաև, որ Կայենը իր պատարագի չընդունվելու պատճառով Աբելին Աստծուց գանգատվեց, որն էլ Կայենի անիրավ լինելը հայտնելու իրավունքը տվեց Աստծուն, որից էլ Կայենը բարկանալով՝ սպանեց իր եղբայր Աբելին (Ծննդ. Դ 8): Լավ նկատիր, ինչպես որ բարձրից ընկնող քարը հետզհետե արագությունը ավելացնելով գետին է ընկնում, այդպես էլ Կայենը հետզհետե իր չարության մեջ ավելի խորացավ: Անշուշտ մարդասպանությունը մեծ մեղք է, սակայն եղբայրասպանությունը առավել ևս, ամեն մի մեղք գործող պատժվում է, բայց նա, ով մեղքի հնարողն է լինում, շատ ավելի մեծ պատժի է արժանի: Արդ, ինչպես որ Կայենը երկրի վրա առաջին մարդասպանը եղավ, այդպես էլ Աբելը առաջին արդարն է երկրի վրա:

Սրանից բացի, երբ Աստված Կայենին հարցնում է, թե եղբայրդ ո՞ւր է (Ծննդ. Դ 9), զղջալով մեղքը խոստովանելու փոխարեն, լրբորեն և իրեն հավասարին պատասխանելու նման ասում է. «Մի՞թե ես եղբորս պահապանն եմ»,- որով իրեն որպես անտեղյակ և անմեղ, իսկ Աստծուն էլ մի անգետի տեղ է դնում: Ո՛վ անգութ, քանի որ եղբորդ պահապանը չէիր, ինչո՞ւ համար նրա սպանողը եղար, ո՛վ անողորմ մարդ, պարտավոր էիր պահպանել, քանի որ եղբայրդ էր: Քանի որ հանցանք չունեցող մարդու նման պատասխանեց, և որպեսզի չկարծվի, որ Աստված անտեղյակ է նրա արած չարությանը, այդ պատճառով հայտնելով նրա ծածուկ գործածը, ասում է. «Եղբորդ արյունը քո դեմ բողոքում է Ինձ» (Ծննդ. Դ 10): Բայց երբ, այդ բռնավոր անգութը, նորից համառելով մնում է իր անզղջության մեջ, այն ժամանակ Աստված նրան վերջնականապես անիծում է:

Այն ժամանակ Կայենը բոլորովին հուսահատվելով, Աստծո ողորմության և գթության դեմ պատասխան տալու համար իր հանցանքը ավելի ծանրացավ, որովհետև իր մեղքը Աստծո ողորմությունից ավելի մեծ համարեց (Ծննդ. Դ 13), այդ պատճառով այլևս Աստծո ողորմությանը իսկապես անարժան լինելով, ինչպես որ Աստծո սերն էր հանել իր սրտից, նույնպես էլ ինքը Աստծո առջևից անդառնալի կերպով արտաքսվեց (Ծննդ. Դ 16, Իմաստ. Ժ 3):

Ով էլ որ լինես, ընթերցո՛ղ, լավ մտապահիր այս կետը, ում գործին, կամ օրինակին հետևես՝ նրա նման էլ հատուցում կունենաս: Աչքերիդ առջև Կայենի վիճակը պատկերացրու. ձեռքերն ու ոտքերը դողում են, կանգնած տեղը երերում է, որևէ մի տեղ չի կարող մնալ, բոլորից վախենում է, ոչ ոք նրան չի համակրում և հարգում, երկիրն ու երկինքը նրան թշնամի են, և բոլոր արարածները նրան դահիճի նման են երևում, քանի որ բոլոր արարածների Արարչի հետ թշնամացավ: Աստծո մերժածը ամբողջ տիեզերքն է մերժում, կյանքը մահից ավելի վատթար է թվում, կյանքը նրա պատիժն է: Որովհետև գիտի, որ արդարության դատաստանը, որպես դահիճ, իր սուրն է սրում, մի օր իր վրա սպանության ահեղ գործը կատարելու համար, և դժոխքն էլ պատրաստ է հավիտենական անշեջ հրով նրան այրել:

Ո՜հ, Կայենը մահ է փնտրում, սակայն չի կարող գտնել, քանի որ ամբողջ աշխարհին սարսափազդու օրինակ և խրատ լինելու համար Աստծո հրամանով նրա վրա նշան դրվեց, որպեսզի ոչ ոք նրան չսպանի (Ծննդ. Դ 15). ահա՛ «մեղա» չասող անզեղջ մեղավորի ողորմելի և ահավոր վիճակը այս է:

Պողոս եպս. Ադրիանուպոլսեցի, «Զանազանութիւն հինգ դարուց», Հատոր Ա, Վաղարշապատ, 1902