Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Դժգոհություն
Թագավորի զորապետը բարեգործական ճաշարանի մոտ նկատում է, որ արեգակի ճառագայթների ներքո լայնեզր գլխարկով մի մուրացկան նստած փնթփնթում, դժգոհում է, թե Աստված իր աղոթքները չի լսում և որևէ մեկին չի ուղարկում, որ նույնիսկ 10 ոսկեդրամով իրեն օգնեն: Զորապետը որոշում է օգնել և քսակից հանում է 100 ոսկեդրամ, տալիս և մտածում, որ այդ աղքատ մարդը շատ կուրախանա և Աստծուն գոհություն կհայտնի: Մուրացկանը վերցնում է 100 ոսկեդրամը, մռայլվում, գլխից հանում գլխարկը, .....
Արթուն և զգաստ լինելու մասին
Ոմն ծեր ասաց. «Բանսարկուն թշնամի է, իսկ դու` տաճար: Արդ, թշնամին չի դադարում քո տաճարը գցել՝ ինչ որ պատահի` հեղելով ամեն տեսակ պղծություն: Իսկ դու պարտավոր ես չծուլանալ, այլ այնտեղից դուրս նետել, իսկ եթե ծուլանաս, կլցնի քո տաճարը պղծությամբ, և դու, մտնելով այնտեղ, հանդարտություն չես գտնի: Սակայն եթե առաջինը նա գցի, դու քիչ առ քիչ դուրս նետի՛ր, և քո տաճարը սուրբ կլինի Քրիստոսի շնորհներով»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» .....
Պարգևատրում
Թագավորը շատ իմաստունների և գիտնականների է հրավիրում, սակայն մի հովվի է պարգևատրում և խորհրդական նշանակում: Երիտասարդ տարիքում դոկտորի գիտական աստիճան ստացած իշխանի որդին թագավորին հարցնում է. - Ինչո՞ւ ընտրեցիր այդ հովվին: Նա մեզ պես ո՛չ գիտական աստիճան ունի, ո՛չ էլ գիտելիք, որպեսզի կարողանա օգնել երկիրը կառավարել: Թագավորը պատասխանում է. - Տարբերությունը նրանում է, որ թեև գիտելիք ունես, սակայն ինչ անում ես, իսկության մեջ քո «ես»-ի .....
Աստվածային և ուղիղ դատաստանի մասին
Մի անգամ մենակյացները Եգիպտոսից իջան Սկյութիա: Գնալով ծերերի մոտ` տեսան, որ նրանք երկարաձիգ պահքից հետո արագ­արագ ուտում էին սովից, և գայթակղվեցին: Եվ երեցն իմանալով այդ` կամեցավ լուսավորել նրանց միտքը, եկեղեցում քարոզեց ժողովրդին և ասաց. «Պահեցողությո՛ւն արեք, եղբայրնե՛ր, և առավել երկարաձգե՛ք ձեր պահքն ու ճգնությունը»: Իսկ եգիպտացի եղբայրները ուզում էին գնալ, սակայն նրանց չարձակեց: Եվ երբ պահեցին առաջին օրը, ցնորվեցին, որովհետև .....
Քաջալերանք
Մի իշխան զբոսնում է թագավորի սուրհանդակի հետ մի գեղեցիկ պարտեզում և ասում. - Այսքան բարի եմ և մեծամեծ գործեր արեցի, սակայն միայն ինքդ եկար ու քաջալերեցիր: Երբ պարտիզպանն այս փոքր պարտեզն աճեցրեց, ոչ միայն ինքդ, այլև Աստծո հրեշտակներն այցելեցին ու նրան քաջալերեցին: Սուրհանդակը պատասխանում է. - Աստծու հրեշտակներն այցելում և քաջալերում են նրան, ով ոչ թե իրեն բարի է համարում, այլ նրան, ով ձգտում է բարի և խոնարհ լինել ու այդպես գործել:   Հովհաննես .....
Դատելու մասին
Հարցրեցին մի անգամ հայր Մակարին իր աշակերտները, թե ի՞նչ է մեծը և ինչ` փոքրը: Եվ նա ասաց. «Ով իր խորհուրդների մեջ փոքր է տեսնում` ուրեմն մեծ է, և ով մեծ է պատկերացնում` փոքր է»: Եվ նրան ասացին. «Մեկնի՛ր մեզ այդ ասածդ, հա՛յր»: Եվ նա նրանց ասաց. «Սրբե՛ք ձեր սրտերը և կհասկանաք ասածս»:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016   .....
Պատուհանից բացվող տեսարանը
Հիվանդասենյակում երկու ծանր հիվանդ էր պառկած: Նրանցից մեկը պառկած էր պատուհանի մոտ, մյուսը՝ դռան: - Պատուհանից ի՞նչ է երևում,- մի անգամ հարցրեց դռան մոտ պառկածը: - Օ՜հ,- աշխուժացավ նրա հարևանը,- ես տեսնում եմ երկինքը, կենդանիներ հիշեցնող ամպերը, մի լճակ ու անտառը հեռվում… Ամեն օր պատուհանի մոտ պառկածն իր հարևանին պատմում էր, թե ինչ է կատարվում պատուհանից այն կողմ: Նա նավակ էր տեսնում, մեծ ձուկ բռնած ձկնորսների, լճափին խաղացող երեխաների, .....
Ոչինչ ի ցույց մարդկանց չանելու մասին
Հայր Թեոդորոսի մոտ գնաց ոմն եղբայր և երեք օր այնտեղ մնալով` աղաչում էր, որ խոսք լսի նրանից: Սա բնավ չխոսեց նրա հետ և ոչ մի բան չասաց: Այն ժամանակ նա այնտեղից տրտմած դուրս եկավ: Ծերի աշակերտն ասաց նրան. «Հա՛յր, ինչո՞ւ ոչ մի բան չասացիր նրան. ահա տրտմած գնաց»: Ասաց ծերը. «Վերջացրո՛ւ, եղբա՛յր, ի՞նչ ասեի նրան, քանզի նա վաճառական էր և կամենում էր օտար բանի վրա հարստանալ, որովհետև ոչ թե ըմբռնելու համար էր կամենում խոսքն ուսանել, այլ` մարդկանց .....
Հիշեցում
Մի երիտասարդ իր նոր ու թանկարժեք ավտոմեքենայով ինչ-որ տեղ էր գնում՝ քթի տակ ծանոթ մեղեդին սուլելով: Հանկարծ նա ճամփեզրին նստած երեխաների տեսավ: Դանդաղեցրեց ընթացքը, կամացուկ շրջանցեց նրանց և պատրաստվում էր կրկին արագություն հավաքել, երբ լսեց, թե ինչպես քարը հարվածեց իր մեքենային: Երիտասարդն արգելակեց մեքենան, զայրացած դուրս եկավ ու տղաներից մեկի օձիքից թափահարելով՝ բղավեց. - Անպիտա՛ն: Ինչո՞ւ քար նետեցիր մեքենայիս վրա: Գիտե՞ս, թե այն .....
Արիության և համբերության մասին
Եղբոր հարցին, թե ինչու է ինքը ձանձրանում՝ խրճիթում նստելով, ծերը պատասխանեց. «Որովհետև դու չգիտես Արքայությունն ու տանջանքները, որ առաջիկայում սպասվում են, քանզի եթե գիտենայիր, թեկուզ աղբով և որդերով լի լիներ քո խուցը, դրանից չէիր նեղվի՝ հանուն առաջիկա հույսի, քանի որ այստեղի հազար տարվա տանջանքները չեն հավասարվի այնտեղի մեկ ժամվա տանջանքներին: Աբրահամը նույնպես, երբ տեսնի ճգնավորների փառքը, կափսոսա, որ ինքը առավել չճգնեց, որպեսզի առավելագույն .....
Երազը
Արևելքի տիրակալներից մեկը մի սարսափազդու երազ տեսավ՝ հերթով թափվեցին նրա բոլոր ատամները: Չափազանց տագնապած, նա իր մոտ կանչեց երազներ մեկնողին: Վերջինս լսեց նրան ու մտահոգված ասաց. - Ո՜վ տիրակալ, պետք է տխուր լուր հայտնեմ քեզ: Դու մեկը մյուսի ետևից կկորցնես քո բոլոր հարազատներին: Զայրացավ տիրակալն այս խոսքերից և հրամայեց բանտ նետել խեղճին և ուրիշ մեկնողի կանչել իր մոտ, որն էլ երազը լսելով ասաց. - Ուրախալի լուր ունեմ քեզ հայտնելու, տիրակա՛լ: .....
Պոռնկությունից զգուշանալու մասին
Մի եղբայր և մի կույս քույր, ըստ սովորության, գնացին մի անվանի ծերի մոտ` խոստովանության: Գիշերը մնացին այնտեղ և քնեցին` մեկը` նրա աջ, մյուսը ձախ կողմում: Սատանայի ազդմամբ՝ շնացան իրար հետ, իսկ հաջորդ օրը ծերը նրանց սովորական լրջմտությամբ ճանապարհեց: Ճանապարհին ասացին. «Ով գիտե` իմացա՞վ ծերը, թե՞ ոչ»: Դարձան նրա մոտ և ընկնելով նրա առջև՝ ասացին. «Իմացա՞ր, հա՛յր, թե ինչպես սատանան խայտառակեց մեզ»: Ծերն ասաց. «Այո՛, իմացա»: Եվ նրանք .....
Կատարյալի փնտրտուքներում
Մի օր երկու հին ընկեր հանդիպեցին փողոցում: Նրանցից մեկը, ով պատրաստվում էր ամուսնանալ, մյուսին հարցրեց, թե արդյոք նա ամուսնացած է: Ընկերը պատասխանեց, որ շատ տարիներ առաջ որոշեց ամուսնանալ ու սկսեց կատարյալ կին փնտրել իր համար: Առաջին թեկնածուն, որին հանդիպեց, բացառիկ գեղեցկություն ուներ, սակայն շուտով պարզ դարձավ, որ նրա ներաշխարհը բավարար չափով հոգևոր չէր: Երկրորդ թեկնածուն և՛ գեղեցիկ էր, և՛ հարուստ ներաշխարհ ուներ, սակայն նրանց բնավորությունները .....
Հայրերի կենցաղավարության մասին
Ոմն եղբայր գնալով Իփիմե լեռը՝ մի մեծն ծերի մոտ, ասաց նրան. «Ի՞նչ անեմ, աբբա՛, քանզի կորչում է իմ անձը»: Եվ ծերը նրան հարցրեց. «Ինչո՞ւ, որդյա՛կ»: Եղբայրն ասաց. «Երբ աշխարհի մեջ էի, շարունակ պահքերի ու հսկումների մեջ էի, և մտքի մեծ արթնություն ու սրտի ջերմություն կար իմ մեջ, իսկ այժմ մենակյաց եմ և բարության ոչ մի նշույլ չեմ տեսնում իմ մեջ»: Ծերն ասաց. «Հավատա՛ ինձ, որդյա՛կ, բարությունը, որ անում էիր աշխարհում, սնափառությունից .....
Պահապան հրեշտակը
Հայրս զոհվեց Մեծ Հայրենականի ժամանակ: Ես շատ էի տառապում այն չքավորությունից, որում հայտնվել էինք, և որոշեցի գրպանահատ դառնալ: Մի անգամ տրամվայում մի շշմածի նշանի տակ առա ու արդեն հանելու էի նրա դրամապանակը, եթե այն քահանան չլիներ: Նա նստել ու հայացքն ինձնից չէր հեռացնում: Ես սպասում էի մինչ նա կշրջվեր, բայց նա շարունակում էր ուշադիր ինձ նայել: Ի վերջո բռնեց ձեռքս ու միասին իջանք կանգառում: Երբ մենակ մնացինք, նա մի թղթադրամ դրեց ափիս մեջ, .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․