Գրքեր

Առակներ և պատումներ

Հաճախ մարդիկ իրենց գաղափարներն ուրիշներին հաղորդելու և ավելի պարզ բացատրելու նպատակով առակներով են խոսում:

Առակը փոխաբերական իմաստ ունեցող պատմություն է, որը նպատակ ունի անուղղակի կերպով որևէ ճշմարտություն բացահայտել: Հնում «առակ» բառը նշանակել է նաև խրատ, իմաստություն։

Առակները ստիպում են ունկնդիրներին հետաքրքրվել, մտածել, խոկալ և ինքնուրույն եզրակացություններ անել:

Կայքի «Առակներ» բաժինը ներկայացնում է մարդկանց կյանքի տարբեր դրվագներ ու իրավիճակներ: Այս հոգեկերտիչ բարոյական պատմությունները օգնում են մարդուն բացահայտելու և հասկանալու Աստծո կամքը: Ավետարանական ու եկեղեցու ուսուցումների վրա խարսխված այս առակները, անկասկած, բարոյական անփոխարինելի ներդրում են մարդու հոգևոր աճի մեջ:

Աստվածային սեր, նախախնամություն, արդարություն և ամենակարողություն, աղոթք և պահեցողություն, «ես»-ի և մեղքի հաղթահարման բազում ուղիներ. ահա այս թեմաներն են արծարծված առակներում:

Անուրանալի է առակների ուժը, քանի որ հասարակ ժողովրդի մտքի վրա ավելի մեծ տպավորություն է գործում նյութական ձևի վերածված պատկերը, քան՝ վերացական գաղափարը:

Մարդ արարածը սիրում է սովորել օրինակով. ընդօրինակելը նրա համար ավելի հեշտ է, քան վերացական խրատը։

«Եվ ինչպես, երբ ծառն են տնկում, զգուշանում և պահպանում են, որ ամրանա և պտուղ տա, այդպես էլ պետք է խրատը լսել, մտապահել, որ պտղաբերի» (Սբ. Գրիգոր Տաթևացի):

 

Կազմեց Կարինե Սուգիկյանը

 

Քարտեզը
Կիրակնօրյա մի առավոտ հայրիկը փորձում էր կենտրոնանալ դժվար զեկույցը պատրաստելու համար: Մայրիկը գնումների էր գնացել, իսկ օրն անձրևային էր, և փոքրիկ որդին ձանձրանում էր՝ չիմանալով ինչով զբաղվել: Նա անընդհատ խանգարում էր հայրիկին՝ թույլ չտալով կենտրոնանալ: Վերջապես հայրիկը լուծումը գտավ: Նա ամսագրից պոկեց աշխարհի քարտեզը պատկերող էջը, պատռեց մանր կտորների ու հատակին նետելով՝ ասաց. - Տղա՛ս, եթե կարողանաս քարտեզը հավաքել, ես քեզ պաղպաղակի .....
Կատարյալ առաքինության մասին
Մենաստանի երեց հայր Հովսեփը հայր Թեոդորոսի մասին ասում էր, թե. «Նա ոչ միայն հիմա է մեծ, այլև՝ երբ Սկյութիայում էր: Նրա մասին ասում էին, թե այս երեք գլխավոր բաները բոլոր մարդկանցից ամենաշատն ինքն ուներ. այն է` անընչություն, կրոնավորություն և մարդկանցից խույս տալը: Նրա մասին ասում էին, թե երբ Սկյութիան ավերվեց, նա եկավ Փերմիայում բնակվելու:  Երբ    ծերանալով հիվանդացավ, ինչ բերում էին նրան՝ առաջինի բերածը տալիս էր երկրորդին, ինչ .....
Փոխիր մտքերդ
Կար-չկար մի ծեր կին, որն անընդհատ լաց էր լինում: Նրա ավագ դուստրը ամուսնացել էր անձրևանոցներ վաճառողի հետ, իսկ կրտսերը՝ արիշտա վաճառողի: Երբ ծեր կինը տեսնում էր, որ եղանակը լավն է, և օրն արևային է լինելու, տխրում էր՝ մտածելով. «Ի՜նչ վատ է: Այս լավ եղանակին ոչ ոք անձրևանոց չի գնի դստերս կրպակից»: Եթե եղանակը վատն էր ու անձրևում էր, նա կրկին լաց էր լինում՝ ասելով. «Արիշտան չի չորանա այս անձրևոտ եղանակին, և կրտսեր դուստրս չի կարողանա .....
Աստծուն և ընկերոջը սիրելու մասին
Ոմն եղբոր  մասին  ասում  էին,  թե  զամբյուղներ  էր  հյուսում և նրանց վրա կանթեր էր դնում: Լսեց, որ իր դրացին ասաց. «Ի՞նչ անեմ, քանի որ վաճառելու ժամանակն է, իսկ ես կանթեր չունեմ իմ զամբյուղների համար»: Եվ եղբայրը գնաց, հանեց իր զամբյուղների վրայից կանթերը, տվեց դրացի եղբորը և ասաց. «Սրանք ավելորդ են, դի՛ր քո զամբյուղների վրա»: Այդպիսով ավարտին հասցրեց իր եղբոր գործը` թողնելով իրենը:   «Սուրբ հայրերի վարքն .....
Զարմանահրաշ դեպք Բուլղարիայում
Նախորդ դարի երեսունական թվականներին Բուլղարիայում մի զարմանահրաշ դեպք պատահեց: Մի տասնչորսամյա տղա մահացավ, և երբ նրա հոգեհանգստյան կարգն էին կատարում, հանկարծ նա վեր կացավ դագաղից ու սկսեց հեկեկալով լաց լինել: Վախեցած հարազատներն ուշքի գալուց հետո սկսեցին հանգստացնել նրան և երկարատև ջանքերից հետո, երբ վերջապես հաջողվեց, հարցրեցին տղային նրա սաստիկ լացի պատճառի մասին ու ահա, թե ինչ պատմեց նա. «Երբ ես մահացա, միանգամից հայտնվեցի այն .....
Անհիշաչարության մասին
Երկու եղբայրներ` հայր Պողոսն ու հայր Տիմոթեոսը, միասին էին բնակվում Սկիտեում, և բազում անգամ վիճաբանություն եղավ նրանց միջև: Հայր Պողոսն իր եղբորն ասաց. «Մինչև ե՞րբ պիտի հիմարությամբ մնանք կռիվների մեջ»: Հայր Տիմոթեոսը նրան ասաց. «Բարի՛ եղիր, որ երբ ես զայրանամ քեզ վրա, դիմացիր ինձ և համբերի՛ր, և երբ դու բարկանաս, ես կդիմանամ և կհամբերեմ»: Եվ այսպես անելով` հանդարտվեցին իրենց մնացած օրերին:   «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» .....
Անգին ընդունակություններ
Մի բարի ու իմաստուն տատիկի հարցրեցին. - Տատի՛կ, այդքան դժվար կյանք ես ունեցել, բայց բոլորիցս երիտասարդ ես մնացել հոգով: Ինչ-որ գաղտնիք ունե՞ս: - Ունեմ, սիրելիներս: Եթե ինձ ինչ-որ լավ բան են արել, սրտիս վրա եմ գրել, իսկ եթե վատ՝ ջրի: Եթե հակառակն անեի, ապա սիրտս այժմ սարսափելի սպիեր կունենար, իսկ այսպես՝ բուրավետ դրախտ է: Աստված մեզ անգին ընդունակություններ է պարգևել՝ հիշելու և մոռանալու: Երբ մեզ լավություն են անում, երախտագիտությունը պահանջում .....
Օտարասեր և ողորմած լինելու մասին
Անտիոքցի ոմն մենակյաց գնաց սուրբ Երուսաղեմ՝ աղոթելու: Երբ հասավ այնտեղ, վերջացան ապրուստի միջոցները, և նստած տրտմում էր, թե ինչ անի: Սրտի հուզմունքից նիրհեց և տեսավ Հիսուսին, որ ասաց իրեն. «Գնա՛ սուրբ Հարություն եկեղեցու տնտեսի մոտ և նրան ասա՛, թե Հիսուսն ինձ ուղարկեց քեզ մոտ: Տո՛ւր ինձ մեկ դահեկան, և ես քեզ ստացագիր կտամ, որ երբ Տեր Հիսուսը գա, հատուցի քեզ»: Եվ մենակյացը զարթնելով` աղոթեց և հավատալով խոսքին` գնաց տնտեսի մոտ և ասաց նրան` .....
Երեք մաղ
Մի մարդ Սոկրատեսին հարցրեց. - Գիտե՞ս, թե ընկերդ ինձ ինչ ասաց քո մասին: - Սպասի՛ր,- ընդհատեց նրան Սոկրատեսը,- նախ երեք մաղով մաղիր այն, ինչ պատրաստվում ես ասել: - Երեք մաղո՞վ: - Նախքան որևէ բան ասելը, պետք է երեք անգամ մաղել այն: Նախ ճշմարտության մաղով: Վստա՞հ ես, որ ասածդ ճշմարտություն է: - Ոչ, ես ուղղակի լսել եմ այդ մասին: - Ուրեմն չգիտես, ճիշտ է դա, թե ոչ: Այդ դեպքում երկրորդ՝ բարության մաղով անցկացնեք: Որևէ լավ բա՞ն ես ուզում ընկերոջս մասին .....
Աստվածային և ուղիղ դատաստանի մասին
Մի անգամ Սկյութիայում ծերերը ճաշակում էին միասին: Հայր Հովհաննես Կարճահասակն էլ էր նրանց հետ: Երեցներից մեկը վեր կենալով կժով ջուր մատուցեց նրանց, որ խմեն, սակայն ոչ մեկը չկամեցավ նրանից ջուր վերցնել, բացի Հովհաննես Կարճահասակից: Եվ զարմացան նրա վրա և ասացին. «Ինչպե՞ս դու` ամենքից կրտսերագույնդ, համարձակվեցիր վերցնել երեցից ջուր և ըմպել»: Հայր Հովհաննեսն ասաց նրանց. «Երբ վեր եմ կենում մեկին ջուր տալու, ուրախանում եմ, որ բոլորն ըմպում .....
Անխելքը
Խարտյաշ տղան ցատկոտելով վազում էր երիտասարդ կնոջ կողքով, անընդհատ փորձելով բռնել նրա ձեռքը: Կինը մի կողմ էր քաշում այն՝ քրթմնջալով. - Որտեղի՞ց ընկար գլխիս: Ծնվել ես, որ խանգարես ինձ ապրել: - Մա՛մ, երբ վերադառնանք, մորեխի մասին հեքիաթը կկարդա՞ս ինձ համար: - Խեղճ երեխա,- վշտանում էին շրջապատի մարդիկ,- հիմարիկը չգիտի, որ մայրն իրեն մանկատուն է տանում: Երբ տղան մեծացավ ու արդեն կարող էր մորն այցելության գնալ, աշխատում էր հնարավորինս հաճախ .....
Դատելու մասին
Հայր Պիմենն ասաց. «Եթե մարդ կարծում է, թե լռությամբ ճգնում է, բայց նրա սիրտը դատատպարտում է ուրիշներին, այնպիսին շատախոս է, թեկուզ լեզուն պահի: Իսկ նա, ով առավոտից մինչև երեկո խոսում է, լռություն է պահում, այսինքն` անօգուտ չի խոսում»:     «Սուրբ հայրերի վարքն ու կենցաղավարությունը» գրքից, Հատոր Ա, Էջմիածին 2016     .....
Ստրուկը
Մի գրագիր մահանում և հայտնվում է մի խորհրդավոր քաղաքում: Հարցնում է անցորդներից մեկին. - Ովքե՞ր են այս շղթայված մարդիկ, որոնք մի քանի տերեր ունեն: Անցորդն ասում է. - Ստրուկներ են, որոնք հետևում են իրենց տերերին: Գրագիրը զարմանում է. - Երբևէ չէի տեսել, որ մի ստրուկն ունենա չորս-հինգ կամ տասը տեր: Իսկ այն մեկին էլ յուրաքանչյուր տերն իր կողմն է շղթայով ձգում ու այդ ստրուկին այս ու այն կողմ են քաշքշում: Անցորդը պատասխանում է. - Այո՛, այստեղ .....
Անընչության մասին
Հայրերից մեկը պատմեց մի պարտիզպանի մասին, որը մշակում էր պարտեզը և վաստակածը բաշխում էր աղքատներին: Դրանից հետո նրա խորհուրդները նրան  ասացին. «Մի քիչ դրա՛մ խնայիր քեզ համար, գուցե ծերանաս, և պետք գա քեզ»: Կուտակեց և լցրեց մի սափորի մեջ: Եվ նրա ոտքը ախտահարվեց, և դրամը ծախսեց բժիշկների վրա, սակայն ոչինչ չօգնեց: Հետո եկավ մի հմուտ բժիշկ և ասաց. «Եթե քո ոտքը չկտրվի, ամբողջ մարմինդ կվարակվի»: Եվ պայմանավորվեցին, որ հաջորդ օրը գա և .....
Մի´ շտապիր
Սատանան հայտնվում է և կրիային ասում. - Եթե այսօր շտապես, արդեն քո ուզած կղզուն կհասնես: Կրիան լսում է և ոգևորությամբ աճապարում գնալ, փորձում է վազել, բայց չի ստացվում ու անհանգստացած առաջանում է, որպեսզի կարողանա արագ հասնել կանաչապատ կղզուն: Երկնքում սավառնող ճայը տեսնում է, իջնում կրիայի մոտ և ասում. - Այս ո՞ւր ես շտապում: Չե՞ս նկատում, որ նավի տախտակամածի վրա ես գտնվում ու քո անհանգիստ, հապշտապ քայլերի պատճառով նավի եզրին ես հասնելու .....

ԲաԺանորդագրվել
Ընթերցել նաև
Օրհնությամբ ՝ ԱՀԹ Առաջնորդական Փոխանորդ Տ․ Նավասարդ Արքեպիսկոպոս Կճոյանի
Կայքի պատասխանատու՝ Տեր Գրիգոր քահանա Գրիգորյան
Կայքի հովանավոր՝ Անդրանիկ Բաբոյան
Web page developer A. Grigoryan
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են Զորավոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի 2014թ․